حضور در کلاس های آنلاین: دغدغه ای برای همه مدرسین علوم پزشکی

حضور در کلاس یکی از موارد بسیار مهم در امر آموزش و یادگیری و یکی از عوامل اثرگذار بر تعیین عملکرد تحصیلی فراگیران است. دانشجویان با حضور بهتر، نسبت به دانشجویان با حضور کم تر عملکرد تحصیلی بهتری را دارند(۱). ماربرگر (Marburger) می نویسد سیاست حضور اجباری به طور قابل توجهی غیبت فراگیران را کاهش می دهد و عملکرد آنان را در امتحان بهبود می بخشد(۲). حضور در کلاس به ویژه زمانی که آموزش رشته های علوم پزشکی مطرح است، اهمیت بیش تری دارد، زیرا فراگیران برای حل مساله، تجزیه و تحلیل انتقادی و توصیه های درمانی آموزش می بینند و عدم حضور فعال نگران کننده است(۳). در دو سال اخیر با بروز همه گیری بیماری کووید ۱۹، قسمت های مختلف آموزش عالی به ویژه آموزش دانشجویان گروه پزشکی تحت تاثیر قرار گرفت. با شیوع این بیماری کشورهای درگیر به ناچار روش های جاری آموزشی خود را تغییر داده و اقداماتی در این زمینه انجام دادند(۴). فرآیند تدریس و آموزش باید ادامه می یافت و این دیدگاه منجر به ظهور، کشف و کاربرد طیف گسترده ای از روش های تدریس - یادگیری آنلاین شد(۱). ایران نیز از جمله کشور هایی بود که با تایید حضور بیماری در کشور، روش ها و شیوه های مختلف آموزش مجازی را جایگزین برای آموزش حضوری قرار داد(۵). حضور در کلاس های آنلاین به عنوان یک دغدغه و نگرانی برای همه مدرسین علوم پزشکی مطرح است. نویسندگان مقاله حاضر در تجربه ی کاری خود در امر تدریس در کلاس های آنلاین با چنین پدیده ای بکرات مواجه بودند که دانشجویان به ویژه در مقطع کارشناسی فقط در کلاس حاضر می شوند اما تا پایان کلاس هیچ مشارکتی ندارند، به سوالی پاسخ نمی دهند و یا حتی پس از اتمام کلاس، جلسه انلاین را ترک نمی کنند. از دیگر مشکلات حضور نامنظم و یا بی نظمی هایی دیگر در کلاس هایی است که از طریق ادوب کانکت برگزار می شود. در کلاس هایی که ۶۰ دانشجو در لیست کلاس است فقط ۲۰ نفر حاضر می شوند و از این تعداد فقط نیمی از آنها نیز با مدرس ارتباط برقرار می کنند. برخی از شواهد نیز حاکی از آن است که حفظ حضور در جلسات آنلاین به یک دردسر بزرگ برای همه ی مدرسین تبدیل شده است(۶). در حالی که روش های مختلفی وجود دارد که بتوان به کمک آن حضور و غیاب فراگیران را در کلاس های آنلاین چک کرد مانند روش های دستی، فرم های گزارش، حضور ویدیویی، پرسش تصادفی از فراگیران، استفاده از برنامه زمان بندی جهت ارسال تکالیف مربوط به محتویات ارائه شده در همان کلاس آنلاین، نظرسنجی کوتاه بعد از جلسات با استفاده از نرم افزار، شرکت دادن دانشجویان در بحث و تعامل دو طرفه، استفاده از نرم افزارهای پیشرفته که حضور و داده های مربوط به تعامل را فراهم می کند(۷). اما هنوز هیچ سیستمی وجود نداشته است که حضور واقعی فراگیران را در طول این نوع کلاس ها تضمین کند. چرا که امر مهم در آموزش توجه به حضور فعال و واقعی فراگیران در آموزش است نه تنها حضور فیزیکی و منفعل در پشت مانیتور و لذا رویکرد ایده آل برای حفظ حضور واقعی برای هر موسسه آموزشی باید با توجه به سیستم های مدیریت یادگیری، سبک آموزشی مدرس و محتوای ارائه شده انتخاب شود.