شبیه سازها: راهکاری برای آموزش بالینی دانشجویان در دوره پاندمی کروناویروس

آموزش پرستاری مبتنی بر شبیه سازی یک رویکرد پداگوژی است که مورد توجه روزافزون است(۱). شبیه سازی به عنوان یک روش تدریس، عبارت از فعالیت هایی است که یک محیط واقعی بالینی را تقلید می کند و برای نشان دادن فرآیندها، تصمیم گیری و تفکر انتقادی به وسیله روش هایی مانند ایفای نقش و استفاده از وسایلی مانند فیلم های آموزشی و مانکن ها، تنظیم سناریو، مطالعه موردی طراحی شده است(۲). شبیه سازی تقلید کردن یا شبیه سازی کردن یک نظام واقعی است، به طوری که ما بتوانیم آن را جستجو کنیم، تجربیاتی را در آن انجام دهیم و قبل از اجرا کردن، آن را در جهان واقعی درک کنیم(۳). در این روش، مساله ای فرضی، مشابه واقعیت های زندگی، برای دانشجو مطرح شده و سپس از آنها خواسته می شود تا با رعایت اصول و قواعد آموزشی، آن موقعیت را تجربه کنند و مساله را حل نمایند. از این روش در برخی دروس نظری، درس بررسی وضعیت سلامت و به خصوص برای دروس عملی پرستاری استفاده شده است(۴). در پاندمی کرونا ویروس جدید، کشورهای زیادی در جهان از جمله ایران متاثر شده اند. در حال حاضر این پاندمی سبب توقف آموزش های بالینی کارآموزان پرستاری شد و از این رو دانشکده ها به روش های جایگزین برای آموزش دانشجویان مانند تله نرسینگ (Tele Nursing)و شبیه سازی روی آورده­اند، اگرچه هیچ جایگزینی برای تماس چهره به چهره با بیمار وجود ندارد. نتایج یک متا آنالیز نشان داد آموزش با استفاده از شبیه سازی از نظر اندازه، اثری از متوسط تا اثر بزرگ داشته است. در ارزیابی عملکرد، مهارت های روانی حرکتی پرستاران و دانشجویان سال بالای پرستاری، شبیه سازها بسیار موثر بودند و حتی از شیوه های سنتی یادگیری کارآمدتر بوده است(۵). نتایج تجربیات دانشجویان پرستاری که در آزمون در محیط آزمایشگاهی شبیه سازی شده بالینی شرکت کردند، حاکی از آن بود که آنها احساس کردند در محیطی امن قرار دارند بدون اینکه آسیبی به بیمار برسد(۶). تجربیات نویسندگان مقاله حاضر در دروس حاکی از نتایج مثبت و رضایت بخش از جانب دانشجویان در خصوص استفاده از شبیه سازها به صورت سناریو بوده است. در درس اخلاق هر یک از دانشجویان از پرستاران خواستند که یک تجربه اخلاقی یا چالش اخلاقی خود را تعریف کنند، دانشجو این تجربه را به صورت سناریو و پادکست تبدیل و در گروه مجازی به اشتراک گذاشتند. در درس مدیریت دانشجویان مامایی از مدیران پرستاری خواستند تا یک چالش مدیریتی در محیط کار را بگویند و سپس به صورت سناریو نوشته و بر اساس آنچه در مدیریت خوانده شد تحلیل، چالش و مشکل مدیریتی آن استخراج و در گروه مجازی ارائه شد. در درس بیماری های کودکان، از آنجایی که امکان کارآموزی نبوده است هر یک از دانشجویان در خانواده یا اقوام خود یک بیماری مزمن را پیدا کرده، شرح حال گرفته، سیر بیماری و درمانی را در قالب یک گزارش کاربردی تهیه کردند. در درس پاتولوژی و آزمایشگاه در شرایط عادی، دانشجویان بایستی برای کار عملی به آزمایشگاه می رفتند ولی به جای آن از شبیه سازی در خانواده استفاده شد. هر یک از دانشجویان هشت برگه آزمایش از اقوام و فامیل جمع آوری کردند و گزارش از بیماری، چرایی آزمایش و درمان آن تهیه و به صورت مجازی ارائه شد. سازمان جهانی بهداشت هم تاکید دارد که شبیه سازی در آموزش پرستاری و مامایی مزایایی برای دانشجویان و برای بیماران فراهم می کند و می توان از آنها برای آموزش تیم مراقبتی در مورد مداخلات ایمن تر و سریع که مطابق با توصیه های بین المللی هستند، استفاده کرد و از این طریق کیفیت کلی مراقبت بهبود یابد(۷).