تاریخ تطور مرجعیت دینی در جامعه تشیع افغانستان

در طول تاریخ اسلام از میان شیعیان افغانستان فقها، دانشمندان و علمای برجسته بسیار برخاسته‎اند که با تصدی مرجعیت و زعامت دینی، موجب دین‎مداری، گسترش معارف و اخلاق اسلامی و فرهنگ اهل‎بیت‎ در جامعه اسلامی گردیده و خدمات قابل توجه علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی را به جامعه تشیع مخصوصا به جامعه شیعه افغانستان، ارائه داده‎اند‎. از آن جمله افرادی چون: ملا محمد کاظم آخوند هروی، سید محمد حسین مقدس بامیانی، میر علی احمد حجت کابلی، علامه مدرس افغانی، شیخ عیسی محقق خراسانی، شیخ قربانعلی محقق کابلی و شیخ اسحاق فیاض را می‎شود نام‎برد. این مجموعه فقیهان و عالمان بزرگ دیگری که در این مقاله به دلیل عدم فرصت کافی و طولانی شدن مقاله مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است؛ فقیهانی هستند که تاریخ تطور مرجعیت دینی شیعیان افغانستان را شکل داده و عینیت بخشیده‎اند.