اثرهای رویدادهای خالص و ترکیبی پدیده های ENSO و IOD بر نوسان های بارش پاییزه در شمال باختری ایران

النینو نوسان جنوبی (ENSO) و دو قطبی اقیانوس هند (IOD) پدیده های جوی – اقیانوسی هستند که در پهنه گرمسیری اقیانوسهای آرام و هند نمایان می شوند. در این پژوهش جاپای خالص و برهمکنش این دو پدیده بر بارش پاییزه شمال باختری ایران در دوره آماری ۲۰۱۸-۱۹۸۹ ارزیابی شد. یافته های اختلاف از میانگین بادهای برداری تراز ۸۵۰ میلیبار در رویدادهای خالص و ترکیبی دو پدیده دگرگونیهای فراوانی با فازهای روبروی هم نشان می دهد. بررسی اثرات این الگوها در ۲۳ ایستگاه همدیدی شمال باختری ایران، نشان داد که بطور کلی ENSO نفوذ بیشتری نسبت به IOD بر نوسانهای بارش پاییزه در این گستره دارد. با چیرگی رویدادهای خالص ENSO بارش پاییزه برای گستره شمال باختری ایران تا ۹۶ درصد افزایش و ۳۷ درصد کاهش بترتیب در فازهای گرم و سرد نسبت به میانگین درازمدت دارد. این نوسان بارش پاییزه زیرنمود فازهای مثبت و منفی IOD به اندازه ی ۶۱ و ۳۱ درصد نسبت به میانگین دراز مدت افزایش و کاهش را نشان می دهد. با جابجایی رویدادهای خالص IOD از فاز مثبت به منفی، ۱۸ ایستگاه در این پهنه افزایش و پنج ایستگاه کاهش بارش پاییزه را بروز دادند. در زمان همراهی پدیده النینو با فاز مثبت IOD بارش در کل پهنه تا ۶۰ درصد افزایش داشته است و خشک سالی پاییزه بیشتر در دورانی رخ داده که پدیده لانینا با فاز منفی IOD همراه بوده است. در سنجش میانگین بارش پاییزه فازهای روبروی هم رویدادهای ترکیبی، یافته های آزمون من ویتنی بگونه ای معنیدار رخداد دوره های تر و خشک پاییزه را روشن می سازد.