نقش بنگا ههای کوچک و متوسط در اقتصاد ایران

بنگاه های کوچک و متوسط در سراسر جهان با تعاریف متفاوتی از دیگر بنگاه ها متمایز گردیده اند و از ای نرو، در هر اقتصاد، این تعریف بسته به اندازه، تعداد و درصد آن ها، در کشور های مختلف متفاوت است. با وجود معیارهای فراوان برای تعریف بنگاه های کوچک و متوسط، رایج ترین معیار برای تعریف این بنگاه ها استفاده از تعداد کارکنان است. کشورهای مختلف تعاریف متفاوتی را با توجه به این معیار ارائه نمو د هاند، به طور یکه در کشور ایران بنگا ههایی با کمتر از 100 نفر کارکن، بنگا ههای کوچک و متوسط قلمداد م یشوند. این در حالی است که به عنوان مثال، کشور ژاپن بنگاه هایی با کمتر از 300 نفر کارکن و کشور آمریکا بنگاه هایی با کمتر از 500 نفر کارکن را به عنوان بنگاه های کوچک و متوسط معرفی نموده اند . بر این اساس، این مطالعه در نظر دارد تا به بررسی نقش و جایگاه بنگاه های کوچک و متوسط در صنایع تولیدی 1374 بپردازد . داده های این - ایران (بر حسب تعداد بنگاه، اشتغال، تولید و ارزش افزوده) طی دوره 84 مطالعه را اطلاعات بنگاه های صنعتی با ده نفر کارکن و بیشتر که از طریق سرشماری مرکز آمار ایران جمع آوری گردیده است، تشکیل می دهد. اهمیت بنگاه های کوچک و متوسط را می توان در سهمی که آن ها از تعداد کل بنگاه ها دارند، مشاهده نمود. با این وجود تعداد بنگاه ها را نم یتوان تنها عامل ی برای تعیین نقش و جایگاه بنگا ههای کوچک و متوسط در هر اقتصاد و به ویژه در اقتصاد ایران دانست، بنابراین این مقاله کوشیده است تا نقش و جایگاه بنگاه های مذکور را علاوه بر معیار تعداد بنگاه ها، سهم آن ها را از اشتغال، تولید و ارزش افزوده در صنایع تولیدی ایران نیز مورد بررسی قرار دهد. با چنین رویکردی و با در نظر گرفتن روند تغییرات سهم بنگاه های کوچک و متوسط با چهار معیار مذکور، نتایج این مطالعه نشان دهنده آن است که طی سا لهای دوره مورد بررسی، بیش از 85 درصد از بنگاه های صنعتی ایران را بنگاه های ی با اندازه کوچک و متوسط تشکیل داده اند. این در حالی است که سهم بنگاه های مذکور از اشتغال تنها در دامنه 28 تا 36 درصد متغیر بوده است. سهم بنگاه های کوچک و متوسط از کل تولیدات صنعتی طی دوره مورد بررسی با نوساناتی از حدود 23 درصد در ابتدای دوره به حدود 16 درصد در پایان دوره تنزل یافته است. علاوه بر آن، سهم این بنگاه ها از کل ارزش افزوده ایجاد شده نیز در طول دوره مورد بررسی کاهش یافته است.