تحلیل اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر اقتصاد زیرزمینی در ایران با تاکید بر ابزارهای سیاست مالی دولت

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 401

فایل این مقاله در 40 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JTET-57-1_004

تاریخ نمایه سازی: 12 دی 1401

چکیده مقاله:

در سال های اخیر به دلیل افزایش تحریم های اقتصادی، دولت به تمرکززدایی از نظام وابسته به درآمدهای نفتی و جایگزینی آن با درآمدهای مالیاتی ترغیب شده است. با توجه به چنین ضرورتی هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات متغیرهای کلان اقتصادی بر اقتصاد زیرزمینی با تاکید بر ابزارهای سیاست مالی دولت در ایران طی دوره زمانی ۱۳۵۲ تا ۱۴۰۰ می باشد. بدین منظور ابتدا حجم اقتصاد زیرزمینی به روش میمیک برآورد شده و نتایج نشان داده است که طی ۴۸ سال، میانگین اندازه نسبی حجم اقتصاد زیرزمینی ۱۹/۱۵ درصد است. نتایج حاصل از برآورد الگوی پژوهش در دو قالب بر مبنای رهیافت خود رگرسیونی با وقفه­های توزیعی حاکی از آن است که اندازه کل، جاری و عمرانی دولت با اثری معکوس و بار مالیاتی کل و بار مالیات غیرمستقیم با اثری مستقیم بر اقتصاد زیرزمینی همراه بوده و مالیات مستقیم اثر معناداری ندارد. با توجه به روند کاهشی در اندازه دولت و روند تقریبا افزایشی در بار مالیاتی، می­توان اذعان داشت که کاهش در اندازه دولت و افزایش در بار مالیاتی، بر روند افزایشی اندازه نسبی اقتصاد زیرزمینی موثر بوده است. همچنین نرخ ارز غیررسمی و نرخ تورم نیز اثری مستقیم بر اقتصاد زیرزمینی دارند، ولی از نظر اندازه، نرخ تورم کم­کشش است، لذا با توجه به کشش بالای اقتصاد زیرزمینی به بار مالیاتی، دولت می­بایست ترکیب مناسبی از اجزای مالیاتی را با توجه به کشش آن­ها درنظر بگیرد و با تعریف دقیق وظایف دولت و کاهش هزینه های جاری و اختصاص هزینه­های بیشتر عمرانی بتواند اقتصاد زیرزمینی را، کنترل و تا حدودی کاهش دهد.طبقه ­بندی JEL: C۲۳، G۲۱، I۳۲.

نویسندگان

شهریار زروکی

دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران ، بابلسر، ایران

سحر نصرنژاد نشلی

کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

علی توسلی نیا

کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابریشمی، حمید، مهرآرا، محسن و هیبتی، نازلی (۱۳۸۶). بررسی واکنش ...
  • ابونوری، اسماعیل و نیک پور، عبدالحمید (۱۳۹۳). اثر شاخص های ...
  • آذرمند، حمید (۱۳۷۸). ارزیابی اقتصاد زیرزمینی در ایران. حساب های ...
  • اسفندیاری، علی اصغر و جمال منش، آرش (۱۳۸۱). اقتصاد زیرزمینی ...
  • امیدی پور، رضا، پژویان، جمشید، محمدی، تیمور و معمارنژاد، عباس ...
  • امین خاکی، علیرضا (۱۳۹۰). برآورد فرار مالیاتی و عوامل تعیین ...
  • باقری گرمارودی، احمدرضا (۱۳۷۷). اقتصاد زیرزمینی، تخمین و آثار آن ...
  • پیرایی، خسرو و رجایی، حسینعلی (۱۳۹۴). اندازه­گیری اقتصاد زیرزمینی در ...
  • تقی نژاد عمران، وحید و نیک پور، معصومه (۱۳۹۲). اقتصاد ...
  • چمن، طیبه، مهاجری، پریسا و عرب مازار یزدی، علی (۱۳۹۸). ...
  • حسن پور صباغی، مریم (۱۳۷۸). برآورد فرار مالیاتی در ایران ...
  • حسنوند، سمیه، زرا نژاد، منصور و منتظر حجت، امیرحسین (۱۳۹۵). ...
  • خلعتبری، فیروزه (۱۳۶۹). اقتصاد زیرزمینی. مجله رونق، ۱(۱)، ۱۱-۵ ...
  • دادگر، یداله، نظری، روح اله و صیامی عراقی، ابراهیم (۱۳۹۲). ...
  • شاه­آبادی، ابوالفضل، کردبچه، حمید و شاهسوندی، هانیه (۱۳۹۹). اندازه گیری ...
  • شریفی، سید محمدرضا، حقیقت، علی، ابراهیمی، مهرزاد و امینی فرد، ...
  • شکیبایی، علیرضا و رئیس پور، علی (۱۳۸۶). بررسی روند تحولات ...
  • صامتی، مجید، سامتی، مرتضی و دلائی، علی (۱۳۸۸)، برآورد اقتصاد ...
  • بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر اقتصاد سایه [مقاله کنفرانسی]
  • عرب مازار یزدی، علی (۱۳۸۰). اقتصاد سیاه در ایران اندازه، ...
  • علیزاده، هانیه و غفاری، فرهاد (۱۳۹۲). برآورد اندازه اقتصاد زیرزمینی ...
  • عمادزاده، مصطفی و رفیعی طباطبایی، زهرا (۱۳۹۱). تحلیلی پیرامون اقتصاد ...
  • فراهتی، محبوبه (۱۳۹۹). مدل سازی اثرات جایگزینی مالیات ها بر ...
  • فطرس، محمدحسن و دلایی میلان، علی (۱۳۹۵). اثر تکانه های ...
  • قاسم نژاد، توحید، محمدزاده، یوسف و رضازاده، علی (۱۳۹۹). تاثیر ...
  • محمدی، افشین (۱۳۷۷). برآورد آثار اقتصادی و فرار مالیات در ...
  • نادران، الیاس و صدیقی، حسن (۱۳۸۷). بررسی اثر مالیاتها و ...
  • نصراللهی، زهرا، حسینی، اسرا السادات (۱۳۹۶). بررسی رابطه بین توسعه ...
  • هواس بیگی، فاطمه، عسگری، حشمت اله و اوشنی، محمد (۱۴۰۰). ...
  • Abada, F. C., Manasseh, C. O., Nwakoby, I. C., Iroegbu, ...
  • Alm, J. & Martinez-Vazquez, J. (۲۰۰۱). “Institutions, Paradigms, and Tax ...
  • Banerjee, A. V. (۱۹۹۷). A theory of misgovernance. The Quarterly ...
  • BUhn, A., Karmann, A., Schneider, F. (۲۰۰۹). Size and Development ...
  • Christopoulos, D.K (۲۰۰۳). Does Underground Economy Respond Symmetrically to Tax ...
  • Dell’Anno, R., & Davidescu, A. A. (۲۰۱۸). Estimating Shadow Economy ...
  • Embaye, A. B. (۲۰۰۷). “Essays on Tax Evasion and Government ...
  • Farzanegan, M. R., Hassan, M., & Badreldin, A. M. (۲۰۲۰). ...
  • Goel, R. K., & Nelson, M. A. (۱۹۹۸). Corruption and ...
  • La Porta, R. Lopez-de-Silanes, F., Shleifer, A., & Vishny, R. ...
  • Schneider, F., & Enste, D. H. (۲۰۰۰). Shadow economies: Size, ...
  • Schneider, F. (۲۰۰۴). The size of Shadow Economies of the ...
  • Schneider, F. (۲۰۱۲), “The Shadow Economy and Work in the ...
  • Schneider, F., Williams, C. (۲۰۱۳). The Shadow Economy. The Institute ...
  • Slemord, J. (۲۰۰۷). Cheating ourselves: The economics of tax evasion. ...
  • Taiebnia, A., & Mohammadi, S. (۲۰۰۸). Underground economy and tax ...
  • Staff Papers - International Monetary Fund, ۴۷۲-۴۷۶ ...
  • Thomas, GG, Riskavich, F., & Vincenzo Sisto (۱۹۹۷). Informal Economics, ...
  • Watrin, C., & Ullmann, R. (۲۰۰۸). Comparing Direct and Indirect ...
  • Williams, C.C., & Horodnic, I. (۲۰۱۷). Evaluating the Illegal Employer ...
  • نمایش کامل مراجع