تحلیل نمادشناسی و عناصر مارکسیستی در رمان مدیر مدرسه جلال آل احمد

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 612

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADFA-12-1_003

تاریخ نمایه سازی: 14 دی 1401

چکیده مقاله:

مدیر مدرسه، اثر جلال آل احمد، یکی از رمان ­های مشهور معاصر است که در آن  برخلاف آنچه که بارت گفته است، مولف داستان، نه تنها «مرده» نیست، که «زنده»­تر از هر اثر رئال دیگری به تبیین و گذشته از آن، به تبلیغ تفکر مرامی خویش، پیوسته اهتمام می­ ورزد. بررسی مارکسیستی این رمان، که در آن نویسنده با گذر هنری از تعابیری همچون «جامعه طبقاتی»، «زیربنا/ روبنا»، «آگاهی طبقاتی» و در نهایت «انقلاب»، خواننده را متقاعد می­ سازد که با مانیفستی از روشنفکران مارکسیست مواجه است که او را ملزم می­ دارد که موضع خویش را در قبال این متن ایدئولوژیک، دقیق­تر صف ­بندی کند. در این مقاله با استفاده از نگاه نظریه ­پردازان مرتبط، سعی شده است با ترسیم خطوط کلی اندیشه آل احمد، تحلیلی از این داستان ارائه شود که در کنار وجاهت ماندگار ادبی این اثر، جوانب حزبی و گفتمانی آن نیز بر مخاطب ادبیات داستانی معاصر، هرچه بیشتر روشن­ شود. یافته ­های پژوهش ما نشان می دهد راوی مدیر مدرسه ابتدا شکستی را در سطح نگاه ایدئولوژیک خود تجربه می­ کند؛ سپس در سطح «عمل انقلابی» نیز بدان دچار می­آید. در واقع مدیر مدرسه، روایت رئالیستی روشنفکر احساساتی و پر­شوری است میان دو انقلاب که با استعفا­نامه ­اش در پایان داستان، شکست رویکرد مارکسیستی خود را به امضا می­ رساند.

نویسندگان

اسد آبشیرینی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آل­ احمد، جلال (۱۳۸۴)، مدیر مدرسه، چ ۱۰، تهران، فردوس. ...
  • احمدی، اصغر (۱۳۹۶)، ادبیات ستیزنده، تهران، آگه. ...
  • احمدی، بابک (۱۳۸۲)، واژه­نامه فاسفی مارکس، تهران، مرکز. ...
  • (۱۳۹۸)، مارکس و سیاست مدرن، چ ۷، تهران، مرکز. ...
  • اسپینکز، لی (۱۳۹۲)، فردریش نیچه، ترجمه رضا ولی­یاری، چ ۲، ...
  • استاینر، جورج (۱۳۹۲)، مارکسیسم و نقد ادبی، ترجمه عزت­الله فولادوند، ...
  • اسحاقیان، جواد (۱۳۹۳)، جلال آل­احمد، تهران، نگاه. ...
  • اکلشال، رابرت (۱۳۹۹)، ایدئولوژی­های سیاسی، ترجمه محمد قائد، تهران، نشر ...
  • اندرسون، پری (۱۳۹۸)، ملاحظاتی درباره مارکسیسم غربی، ترجمه علیرضا خزایی، ...
  • انسار، پی­یر (۱۳۹۴)، ایدئولوژی، کشمکش­ها و قدرت، ترجمه مجید شریف، ...
  • ایگلتون، تری (۱۳۹۳)، مارکسیسم و نقد ادبی، ترجمه اکبر معصوم­بیگی، ...
  • (۱۳۹۶)، چگونه شعر بخوانیم، ترجمه پیمان چهرازی، تهران، آگه. ...
  • (۱۳۹۸الف)، ایدئولوژی زیبایی­شناسی، ترجمه مجید اخگر، تهران، بیدگل. ...
  • (۱۳۹۸ب) ، رویداد ادبیات، ترجمه مشیت علایی، تهران، لاهیتا. ...
  • باتامور، تام (۱۳۹۶)، مکتب فرانکفورت، ترجمه حسینعلی نوذری، چ ۶، ...
  • باتامور، تام و همکاران (۱۳۹۷)، فرهنگ­نامه اندیشه مارکسیستی، ترجمه اکبر ...
  • بدیو، آلن (۱۳۹۶)، فرضیه کمونیسم، ترجمه مراد فرهادپور و صالح ...
  • بشیریه، حسین (۱۳۹۹)، تاریخ اندیشه­های سیاسی در قرن بیستم، ج ...
  • بنیامین، والتر (۱۳۹۵)، درباره زبان و تاریخ، ترجمه مراد فرهاد­پور ...
  • پاینده، حسین (۱۳۸۳)، «رمان رئالیستی یا سند اجتماعی؟ نگاهی به ...
  • پاینده، حسین (۱۳۹۳)، گشودن رمان، چ ۲، تهران، مروارید. ...
  • پلامناتز، جان (۱۳۹۹)، شرح و نقدی بر فلسفه اجتماعی و ...
  • ذوالفقاری، ابوالفضل و همکاران (۱۳۹۷)، «بررسی جامعه شناختی مولفه های ...
  • ریکور، پل (۱۳۹۹)، درس­گفتارهای ایدئولوژی و اتوپیا، ترجمه مهدی فیضی، ...
  • ژیژک، اسلاوی (۱۳۹۳)، عینیت ایدئولوژی، ترجمه علی بهروزی، چ ۲، ...
  • شیری، قهرمان (۱۳۸۷)، مکتب­های داستان­نویسی در ایران، تهران، چشمه. ...
  • عسگری­ حسنکلو، عسگر (۱۳۹۴)، جامعه­شناسی رمان فارسی، تهران، نگاه. ...
  • فرتر، لوک (۱۳۸۷)، لویی آلتوسر، ترجمه امیر احمدی­آریان، تهران، مرکز. ...
  • کاراتانی، ماکوجین (۱۳۹۶)، کانت و مارکس، ترجمه مرادفرهادپور و صالح ...
  • کاسیرر، ارنست (۱۳۹۵)، فلسفه روشنگری، ترجمه یدالله موقن، چ ۴، ...
  • کوش، دنی (۱۳۹۷)، مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی، ترجمه فریدون ...
  • کولبروک، کلر (۱۳۹۸)، ژیل دولوز، ترجمه رضا سیروان، چ ۳، ...
  • کولتی، لوچو (۱۳۹۹)، مارکسیسم و دیالکتیک، ترجمه کمال خسروی، تهران، ...
  • کوهن، جرالد (۱۳۹۶)، نظریه تاریخ مارکس، ترجمه ابراهیم حقیقی، چ ...
  • گلدستون، جک (۱۳۹۲)، انقلاب­ها، ترجمه محمد­تقی دلفروز، چ ۳، تهران، ...
  • لوکاچ، جرج (۱۳۷۸)، تاریخ و آگاهی طبقاتی، ترجمه محمد­جعفر پوینده، ...
  • (۱۳۸۶)، نویسنده، نقد و فرهنگ، ترجمه­ اکبر معصوم­بیگی، چ ۲، ...
  • لوکاچ، گئورگ (۱۳۹۸)، در دفاع از تاریخ و آگاهی طبقاتی، ...
  • لیف­شیتز، میخاییل (۱۳۹۶)، فلسفه هنر از دیدگاه مارکس، ترجمه مجید ...
  • م. ایرانیان، جمشید (۱۳۵۸)، واقعیت اجتماعی و جهان داستان، تهران، ...
  • مالپاس، سایمون (۱۳۹۳)، ژان فرانسوا لیوتار، ترجمه بهرنگ پورحسینی، چ ...
  • مانهایم، کارل (۱۳۹۸)، ایدئولوژی و اتوپیا، ترجمه فریبرز مجیدی، چ ...
  • مردیها، مرتضی (۱۳۹۹)، تمدن و فرهنگ، تهران، ثالث. ...
  • مک­کوئیلان، مارتین (۱۳۸۴)، پل دومان، ترجمه پیام یزدانجو، تهران، مرکز. ...
  • مک­للان، دیوید (۱۳۹۰)، ایدئولوژی، ترجمه محمد رفیعی­مهر­آبادی، چ ۳، تهران، ...
  • مکی­نژاد، کیومرث (۱۳۹۲)، مدل زیربنا روبنا در جامعه­شناسی مارکس/ دورکیم/ ...
  • موقن، یدالله (۱۳۹۹الف)، از پیش مدرنیسم تا پست مدرنیسم، تهران، ...
  • (۱۳۹۹ب)، شیوه­های اندیشیدن، تهران، نیلوفر. ...
  • میلر، پیتر (۱۳۹۸)، سوژه؛ استیلا و قدرت، ترجمه­ نیکو سرخوش ...
  • میلز، سارا (۱۳۹۲)، میشل فوکو، ترجمه مرتضی نوری، چ ۲، ...
  • نبی­لو، علیرضا و فرشته دادخواه (۱۳۹۸)، «تحلیل مدیر مدرسه آل ...
  • و. وود، آلن (۱۳۹۸)، کارل مارکس، ترجمه شهناز مسمی­پرست، چ ...
  • ویلسون، راس (۱۳۹۳)، تئودور آدورنو، ترجمه پویا ایمانی، چ ۲، ...
  • ویلیافر، ریموند (۱۳۹۸)، فرهنگ و جامعه، ترجمه علی­اکبر معصوم­بیگی و ...
  • وینسنت، اندرو (۱۳۹۸)، نظریه­های دولت، ترجمه حسین بشیریه، چ ۱۴، ...
  • یانگ، جولیان (۱۳۹۶)، فلسفه قاره­ای و معنای زندگی، ترجمه بهنام ...
  • نمایش کامل مراجع