خاصیت ضد میکروبی باکتری های لاکتوباسیلوس ریزوسفر گیاه Helianthemum ledifolium و خاک اطراف دنبلان بیابانی، Terfezia claveryi در استان گلستان (مقاله کوتاه علمی)

استفاده گسترده از مواد شیمیایی و آفت­کش­ها همواره منجر به ایجاد خطراتی در سلامتی انسان، جانوران، وقوع تغییرات اکولوژیکی و عدم تعادل در پایداری محیط زیست شده است. در این مطالعه با نمونه­برداری از ناحیه ریزوسفر گیاه Helianthemum ledifolium و خاک اطراف دنبلان­های بیابانی از مناطق بیابانی استان گلستان، هفت سویه لاکتوباسیلوس گرم مثبت و کاتالاز منفی روی محیط کشت­های PDA، NA و MRS جداسازی و شناسایی شدند. آزمایش­های بیوشیمیایی نشان داد که دامنه رشد برخی از سویه­ها در اسیدیته ۳ تا ۸ قرارگرفت و توانایی رشد در دمای حداقل ۱۵ و حداکثر ۴۵ درجه سلسیوس داشته و قادر به تخمیر قندهای مورد آزمون بودند. با استفاده از توالی ژن ۱۶S rDNA، سویه­های R۱۱، R۱۲، R۲۱، R۲۲، R۳۱، S۱۱ و S۱۲ گونه Lactobacillus plantarum تشخیص داده شدند. بالاترین میزان بازدارندگی در روش نشت در آگار با قطر هاله ۱۱ میلی­متر در کنترل عامل بیمارگر گیاهی Pseudomonas syringae و باکتری Staphylococcus aureus توسط سویه های R۳۱ و S۱۱ به ترتیب مربوط به سویه­های اطراف ریشه گیاه همزیست H. ledifolium و خاک اطراف دنبلان انجام شد. در فعالیت ضد قارچی حداکثر نرخ مهار رشد برای قارچ­های Penicillium expansum و Fusarium solani به ترتیب ۳۷/۶۹ و ۹۹/۶۶ درصد بود. کاهش تشکیل اسپور پنیسیلیوم در مقایسه با شاهد مشاهده گردید. نتایج آماری براساس نرم­افزار SAS و طرح کاملا تصادفی نشان داد که باکتری­های اسید لاکتیک با منشا گیاهی و خاک توانایی ممانعت از رشد قارچ و باکتری­های بیماری­زا را با طیف بالا دارند و می­توان از آن ها به عنوان باکتری­های بیوکنترل در آلودگی­های پس از برداشت محصولات کشاورزی استفاده نمود.