رتبه بندی استان های ایران ازلحاظ دسترسی به شاخص های بهداشتی و درمانی: با تاکید بر استان یزد

زمینه و هدف: رتبه بندی استان ها از منظر دسترسی به خدمات بهداشت و درمان، امکان برنامه ریزی دقیق تر به منظور شناسایی پتانسیل ها و نقاط ضعف و تخصیص منصفانه بودجه های وزارت بهداشت و درمان را فراهم می نماید. لذا مطالعه حاضر باهدف رتبه بندی استان های کشور و نیز بررسی جایگاه استان یزد از منظر دسترسی به شاخص های بخش بهداشت و درمان انجام شد. روش پژوهش: مطالعه حاضر ازنظر هدف، از نوع کاربردی با ماهیت پیمایشی- توصیفی و ازنظر زمان مقطعی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه استان های کشور است. داده های موردنیاز دسترسی به شاخص های بخش بهداشت و درمان بر اساس اطلاعات سالنامه ی آماری کشور در سال ۱۳۹۸ استخراج شده است. برای انجام بخش تحلیل از روش آنتروپی شانون و تاپسیس و نرم افزار­های Excel ۲۰۱۶ و TOPSIS ۲۰۱۶ استفاده شد. یافته ها: روش وزن دهی آنتروپی نشان داد؛ شاخص آزمایشگاه تشخیص پزشکی و ژنتیک بالاترین وزن و مراکز توان بخشی کمترین وزن را به خود اختصاص داده­­اند. روش رتبه بندی تاپسیس نشان داد؛ استان یزد از منظر دسترسی به شاخص های بهداشت و درمان در جایگاه چهارم و استان های خراسان جنوبی و چهارمحال و بختیاری در رتبه های اول و دوم و استان آذربایجان غربی در رتبه آخر قرارگرفته اند. نتیجه گیری: شاخص های آزمایشگاه تشخیص پزشکی و ژنتیک، داروساز، پزشک عمومی، مراکز اورژانس و تخت موسسات درمانی به ترتیب دارای بیشترین وزن ها و بیشترین تاثیر در رتبه بندی استان ها از منظر دسترسی به شاخص های بهداشت و درمان هستند. لذا به برنامه ریزان و مسئولان بخش بهداشت و درمان پیشنهاد می شود، جهت رشد رتبه بندی و کاهش نابرابری ها، اولویت ها را با توجه به میزان برخورداری استان های کشور از شاخص های ذکرشده تعیین نمایند.