مبانی فقهی مشارکت زنان در توسعه اجتماعی

در حوزه ی مطالعات و تحقیقات دینی به ویژه از جنبه ی اجتماعی پرداختن به مباحث مربوط به زنان از منظر فقه و کلام اسلامی در تعیین نقشها، وظایف و کارکردهای اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است. زنان، افزون بر آنکه بیش از نیمی از جوامع انسانیاند، همواره در طول تاریخ تحولات بشر از جمله تحولات جامعهی انسانی نقش و کارکرد کیفی برجسته ای ، مثبت یا منفی داشته اند و از طرفی ارتقا و رشد سطح آگاهی و مطالبات اجتماعی زنان، توسعه ی زندگی و گسترش ارتباطات، ضرورت پرداختن به تبیین دینی مسایل زنان به خصوص در ابعاد اجتماعی را تشدید میکند. بدیهی است ، تلاش در این زمینه، میتواند علاوه بر تنویر افکار عمومی در راستای انجام وظیفه ی متکلفان حوزه ی دین جهت ابهام زدایی و طرح دیدگا ههای مبنایی نقش اساسی ایفا نماید. نوشتار حاضر، جستاری است ، پیرامون بررسی مبانی حضور اجتماعی زنان با استناد به منابع و آموزههای دینی و بررسی سطوح و لایه های مختلف مشارکت اجتماعی زنان از منظر کلان نگری و نگرش سیستمی به مجموعه ی عوامل دخیل در فرآیند توسعه، که به روش کتابخانه ای انجام گرفته است و به اعتبار موضوع ترکیبی از دو مقوله ی عقلانی و وحیاتی است. این پژوهش، ضمن پاسخ گویی به پرسش های یاد شده، در صدد اثبات این مسئله می باشد که شریعت اسلامی، حضور اجتماعی زنان را با رعایت ضوابط و آداب تعیین کرده، پذیرفته است؛ آدابی که برخی از آن مشترک میان مردان و زنان است و برخی دیگر ویژه ی زنان می باشد که به همه ی آن ها در این مقاله اشاره خواهد شد. حاصل سخن آن که ارتباط زن و مرد و یا به بیان دیگر، مشارکت اجتماعی زنان در صورتی که برای انجام وظایف محوله و براساس موازین تعیین شده از سوی شارع باشد، نه تنها اشکالی ندارد بلکه چه بسا ضرورت هم خواهد داشت. محورهای اصلی بحث عبارتند از : مبانی ارزشی گفتمان مشارکت توسعه ای زنان در اسلام اصول دین شناختی مشارکت اجتماعی زنان در توسعه اصول دین شناختی مشارکت زنان در فرآیند توسعه ی سیاسی مبانی فقهی مشارکت زنان در توسعه ی اجتماعی مبتنی بر تحقیق مزبور نتایج ذیل حاصل گردیده است.