صفت فاعلی مرکب مرخم: آری یا خیر؟

سال انتشار: 1387
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 253

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LSI-4-7_004

تاریخ نمایه سازی: 17 دی 1401

چکیده مقاله:

در زبان فارسی و در حیطه ترکیب به عنوان یکی از دو حوزه واژه سازی، فرایند بسیار زایایی وجود دارد که طی آن عنصری غیرفعلی (اسم، ضمیر مشترک، صفت، قید) قبل از ستاک حال فعل (مثلا آموز و بین) قرار می گیرد و ماحصل آن اسم یا صفت جدیدی (دانش آموز، خودبین) است. در مورد این فرایند سه دیدگاه وجود دارد: برخی که عموما دستور نویسان سنتی هستند، آن را صفت فاعلی مرکب مرخم می دانند. پاره ای استنباط دستور نویسان سنتی را صحیح قلمداد می کنند؛ اما تعبیری زبان شناسانه و نو بر آن سوار می کنند. بعضی نیز به کلی با دیدگاه دستورنویسان سنتی مخالف اند و دیدگاه خاص خود را عرضه می کنند. در مقاله حاضر نیز، با اتکا بر دلایل مختلف، ایده سنتی صفت فاعلی مرکب مرخم به کلی مردود شمرده می شود و استدلال می شود که در فرایند مذکور صرفا میان یک عنصر غیرفعلی و یک عنصر فعلی (ستاک حال) پیوند بر قرار می شود و نوع پیوند این دو و در نتیجه، معنای ترکیب بر اساس تلویح کاربردشناختی فارسی زبانان مشخص می شود.

نویسندگان

علیرضا خرمایی

دانشگاه کردستان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • انوری، حسن و حسن احمدی گیوی (۱۳۷۸). دستور زبان فارسی ...
  • انوری، حسن (۱۳۸۲). فرهنگ بزرگ سخن، تهران: انتشارات سخن ...
  • خیام پور، عبدالرسول (۱۳۷۲). دستور زبان فارسی، تهران: کتاب فروشی ...
  • دبیرمقدم، محمد (۱۳۷۶). «فعل مرکب در زبان فارسی». مجله زبان ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۳۷). لغت نامه دهخدا، تهران: سازمان لغت ...
  • سلطانی گرد فرامرزی، علی (۱۳۷۶). دستور زبان فارسی به زبان ...
  • صادقی، علی اشرف (۱۳۸۳). «کلمات مرکب ساخته شده با ستاک ...
  • صدری افشار، غلامحسین و دیگران (۱۳۸۱). فرهنگ معاصر فارسی (یک ...
  • طباطبایی، علاءالدین (۱۳۸۲). «صفت فاعلی مرکب مرخم». نامه فرهنگستان. دوره ...
  • فرشیدورد، خسرو (۱۳۸۰). لغت سازی و وضع و ترجمه اصطلاحات ...
  • قریب، عبدالعظیم و دیگران (۱۳۷۳). دستور زبان فارسی (پنج استاد)، ...
  • کریمی دوستان، غلامحسین (۱۳۷۹). «برخی ترکیبات و اشتقاقات فارسی و ...
  • کشانی، خسرو (۱۳۷۱). اشتقاق پسوندی در زبان فارسی امروز، تهران: ...
  • کلباسی، ایران (۱۳۷۱). ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز، تهران: ...
  • لازار، ژیلبر (۱۳۸۴). دستور زبان فارسی امروز. ترجمه مهستی بحرینی، ...
  • مشکوه الدینی، مهدی(۱۳۸۴). دستور زبان فارسی: واژگان و پیوندهای ساختی، ...
  • مشکور، محمد جواد (۱۳۶۸). دستورنامه در صرف و نحو پارسی، ...
  • ناتل خانلری، پرویز (۱۳۷۷). دستور زبان فارسی، تهران: توس ...
  • نوبهار، مهرانگیز (۱۳۷۲). دستور کاربردی زبان فارسی، تهران: رهنما ...
  • وحیدیان کامیار، تقی و غلامرضا عمرانی (۱۳۸۵). دستور زبان فارسی ...
  • Aronoff, Mark & Kirsten Fudeman (۲۰۰۵).What is Morphology?.Oxford: Blackwell Publishing ...
  • Carstairs-McCarthy, Andrew (۱۹۹۲). Current Morphology.London: Routledge ...
  • Cruse, Alan (۲۰۰۴). Meaning in Language: An Introduction to Semantics ...
  • Corbin, D. (۱۹۸۷). Morphologie Derivationelle et Structuration du Lexique (۲Vols). ...
  • Francis, Elaine J. (۱۹۹۸). “When Form and Meaning Come Apart: ...
  • Haspelmath, Martin (۲۰۰۲). Understanding Morphology.London:Arnold ...
  • Hopper, Paul J. & Sandra A. Thompson (۱۹۸۴). “The Discourse ...
  • Katamba, Fransis (۱۹۹۳). Morphology.London: McMillan Press ...
  • Langacker, R. W. (۱۹۸۷). “Nouns and Verbs”. Language, Vol. ۶۳:۵۳- ...
  • Taylor, John R. (۲۰۰۲). Cognitive Grammar.Oxford:OxfordUniversity Press ...
  • Verschueren, Jef (۱۹۹۹). Understanding Pragmatics.London:Arnold ...
  • نمایش کامل مراجع