هنجارگریزی آوایی در آثار نظامی (مخزن الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 226

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LIAR-14-2_007

تاریخ نمایه سازی: 18 دی 1401

چکیده مقاله:

از بین شاعران هنجارگریز، نظامی گنجوی را می توان ازجمله کسانی به شمار آورد که از این راه می کوشد کلام خود را برجسته کند. در شعر نظامی، استفاده از زبان استعاری بیشترین کاربرد را دارد. با وجود این، استفاده از دیگر ظرفیت های زبانی را در آثار او نمی توان نادیده گرفت. هنجارگریزی هایی مانند هنجارگریزی موسیقایی، دستوری، واژگانی و امثال آن در همه اشعار نظامی نمایان است. وی بسیار هنرمندانه از زبان معیار زمان خویش فاصله می گیرد و با به کارگیری انواع آشنایی زدایی ها توجه خواننده را به شعر خود جلب می کند. او افزون بر آنکه می کوشد هنجارگریزی را همانند وسیله ای برای تحریک هرچه بیشتر ذهن خوانندگان اشعار خود به کار برد، افزونی ها و کاستی های اوزان اشعارش را نیز با این شیوه برطرف می کند. در هنگام بررسی هنجارگریزی در آثار شاعران متقدم، ضروری است زبان رایج در روزگار همان شاعران، معیار سنجش قرار گیرد؛ زیرا معیار قراردادن زبان هنجاری که پژوهشگر بدان زبان سخن می گوید، وی را در رسیدن به نتیجه درست دچار خطا خواهد کرد. در هنگام بررسی هنجارگریزی آوایی در آثار نظامی نیز به این اصل مهم توجه شده است.

نویسندگان

نسرین شریعتی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

زهرا کرمی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

فرشته پارسا

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

سید مجتبی رضوی فلاحیه

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

هاجر فتحی نجف آبادی

دکترای تخصصی زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی، بابک (۱۳۸۵). ساختار و تاویل متن، تهران: نشر مرکز ...
  • انوشه، حسن (۱۳۷۶). فرهنگ نامه ادبی فارسی (۲)، تهران: سازمان ...
  • حاجی علیلو، حسین (۱۳۹۴). «کاوش اسلوب و مبانی آشنایی زدایی ...
  • حسینی موخر، سید محسن (۱۳۸۲). «ماهیت شعر از دیدگاه منتقدان ...
  • حق شناس، محمدعلی (۱۳۵۶). آواشناسی، تهران: آگاه ...
  • دهقانی، ناهید (۱۳۹۵). «نگاهی به عناصر زیبایی شناسانه در هفت ...
  • زیوری، زینب (۱۳۸۹). «هنجارگریزی در خمسه نظامی»، فصلنامه پژوهش در ...
  • سنگری، محمدرضا (۱۳۸۶). پرسه در سایه خورشید، تهران: نشر لوح ...
  • صفوی، کوروش (۱۳۷۳). از زبان شناسی به ادبیات، جلد اول ...
  • علوی مقدم، محمد (۱۳۷۲). در قلمرو بلاغت، آستان قدس رضوی: ...
  • مشکوهالدینی، مهدی (۱۳۷۷). ساخت آوایی زبان، مشهد: دانشگاه فردوسی ...
  • مقدادی، بهرام (۱۳۷۸). فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی، تهران: فکور ...
  • موکارفسکی، یان (۱۳۷۱). زبان معیار و زبان شعر، ترجمه احمد ...
  • نظامی گنجوی (۱۳۸۵) لیلی و مجنون، تصحیح حسن دستگردی، به ...
  • (۱۳۸۶). مخزن الاسرار، تصحیح حسن وحید دستگردی، به کوشش سعید ...
  • (۱۳۸۵) خسرو و شیرین، تصحیح حسن دستگردی، به کوشش سعید ...
  • (۱۳۸۵) هفت پیکر، تصحیح حسن دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، ...
  • نمایش کامل مراجع