بهینه یابی مناسب ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه سد آبشینه همدان

مدل­ های ریاضی با استفاده از معادلات حاکم بر انتقال، توزیع و انباشت رسوب­، یکی از روش های کارآمد برای پیش بینی و برآورد بار معلق رودخانه­ ها محسوب می شوند. در این بررسی بار معلق رودخانه سد آبشینه همدان با استفاده از مدل ­های USBR، منحنی حد وسط دسته­ ها، منحنی سنجه فصلی و FAO برآورد و ضمن نمونه ­برداری مستقیم از بار معلق، مدل ها با روش اصلاحی تبدیل لگاریتمی (CF۱, CF۲) و مدل آماری GS+ ارزیابی و مناسب ترین مدل برآورد بار معلق رودخانه انتخاب شد. نتایج نشان داد که مدل فائو به دلیل بررسی پارامترهای بیشتر در شرایط مرزی و کمترین مقدار ضرایب تصحیح CF۱ و­CF۲ و خطای کمتر میزان رسوبات بار معلق را با دقت و کارایی قابل قبول تری محاسبه نموده ­و از برازش و تطابق بیشتری با مقادیر رسوب مشاهداتی برخوردار است­­­. بررسی­ ها نشان می­ دهد که مدل های مختلف هیدرولوژیکی نتایج متفاوتی نسبت به هم داشته و­ تقسیم ­بندی داده ­ها برحسب زمان وقوع­، تاثیر فراوانی در کاهش خطا دارد­، به­ طوری­ که مدل فائو با کمترین درصد خطای نسبی و میانگین توان دوم خطابه ترتیب به میزان ۵۸/۹۹ درصد و ۰۰۰۱/۰ به عنوان روش بهینه و مدل دوره­ ی مشابه هیدرولوژیکی با بیشترین درصد خطای نسبی به میزان ۳۴/۱۰۰و ضریب همبستگی پایین به عنوان نامناسب­­ ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه­ ی آبشینه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که مدل فائو در برآورد میزان رسوب معلق رودخانه با ضرایب تصحیح  CF۱=۱.۲۴و CF۲=۱.۴۶ وکمترین میزان خطا نسبت به مدل USBR خطی با­CF۱=۱.۸۷ و CF۲=۱.۹۷ و حد وسط با­CF۱=۲.۴۳ و CF۲=۳.۰۱از دقت بیشتری برخوردار است. پیشنهاد می­شود در مدل های برآورد بار معلق رودخانه ها بازنگری و از مدل های با کمترین خطا استفاده گردد.