گونه شناسی فریب های نفس اماره؛ چیستی و راه های مقابله با آن از منظر آیات و روایات

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 332

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ETHICS-12-1_002

تاریخ نمایه سازی: 19 دی 1401

چکیده مقاله:

فریب های نفس عبارت اند از حیله گری هایی که نفس در حق خود انجام می دهد و باعث دور شدن انسان از فضای واقعیت شده، واقعیات را در درون خود، طور دیگری جلوه می دهد. این فریب کاری معضل بزرگ انسان در سلوک فردی و اجتماعی انسان است. هدف پژوهش کمک به حل این معضل بزرگ از طریق شناخت دقیق انواع این فریب ها و راهیابی به راهکارهای کارآمد برای مقابله با تک تک آن هاست. به همین جهت از روش تحلیلی و برداشت فقهی از منابع قرآنی و روایی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد فریب های نفس در بدی ها و خوبی ها شکل های گوناگونی مانند تسویل، مبادرت، وسوسه، تسویف و استصعاب به خود می گیرند که می توان راهکارهایی بینشی(شناخت خدا، شناخت نفس اماره)، گرایشی(تقویت محبت به خدا و اولیاء او، کم کردن محبت و وابستگی به دنیا، ترس از خدا) و عملی(یادآوری مستمر، مخالفت عملی با خواسته های نفس، نیرنگ با نفس و یاری گرفتن از خدا) را برای مقابله با آن ها تجویز کرد.

نویسندگان

محمد هادی قراباغی

دانشجوی دکتری گروه فقه تربیت دانشگاه المصطفی

حسن نجفی

دکتری مطالعات برنامه درسی دانشگاه علامه طباطبائی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن اثیر، مبارک بن محمد، ۱۳۶۷ش، النهایه فی غریب الحدیث ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی، ۱۴۱۳ ق، من لایحضره الفقیه، ...
  • ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، ۱۳۶۳، تحف العقول، غفاری، ...
  • ابن فارس، احمدبن فارس، ۱۴۰۴ق، معجم مقائیس اللغه، هارون، عبدالسلام ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم،۱۴۱۴ق، لسان العرب، ندارد، ج۱و۶، بیروت، دارصادر ...
  • ابن همام اسکافی، محمدبن همام بن سهیل، ۱۴۰۴ق، التمحیص، مدرسه ...
  • ازهری، محمدبن احمد، ۱۴۲۱ق، تهذیب اللغه، ندارد، ج۱۳، بیروت، داراحیاءالتراث ...
  • امام چهارم،علی بن الحسین علیه السلام، ۱۳۷۶، الصحیفه السجادیه، ندارد، ...
  • بحرانی، سید هاشم بن سلیمان، ۱۳۷۴ش، البرهان فی تفسیر القرآن، ...
  • تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، ۱۳۶۶، تصنیف غررالحکم، درایتی، ...
  • جوادی آملی، عبدالله، ۱۳۸۱ش، صورت و سیرت انسان در قرآن، ...
  • ، ۱۳۸۳ش، توحید در قرآن، ندارد، قم، اسراء. ...
  • ، ۱۳۸۹ش، تسنیم، عابدینی، عبدالکریم، ج۱۳، قم، اسراء. ...
  • ، ۱۳۹۰ش، «اسارت عقل و امارت نفس در کلام امیرالمومنین۷» ...
  • ، ۱۳۹۰ش، تسنیم، واعظی محمدی، حسن، ج۲۴، قم، اسراء ...
  • ، ۱۳۹۱ش، حکمت علوی، ندارد، قم، اسراءجوهری، اسماعیل بن حماد، ...
  • دهقان، اکبر،۱۳۷۹ش، راه رشد، ندارد، قم، مرکزفرهنگی درس‎هایی از قرآن ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ۱۴۱۲، مفردات الفاظ القرآن، ندارد، ...
  • رئیسیان، غلامرضا؛ پاکزاد، عبد العلی، ۱۳۹۲ش، «مهارت غلبه بر نفس اماره ...
  • سبحانی نیا، محمد، ۱۳۹۱ش، «نفس و ابعاد مهار آن در ...
  • ، ۱۳۹۲، رفتاراخلاقی انسان با خود، ندارد، قم، دار الحدیث ...
  • شاکر، محمدکاظم، ۱۳۷۹ش، «وجوه معانی نفس در قرآن»، پژوهش‎های فلسفی ...
  • شجاعی، محمد، ۱۳۸۷، مقالات (طریق عملی تزکیه)، ندارد، ج ۲، ...
  • شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، ۱۴۰۹ق، وسائل الشیعه، ندارد، ...
  • صفائی حائری، علی، ۱۳۸۲ش، قیام، ندارد،قم، لیله القدر. ...
  • ، ۱۳۸۴ش، صراط، ندارد، قم، لیله القدر . ...
  • ، ۱۳۸۶ش، حرکت، ندارد، قم، لیله القدر. ...
  • ، ۱۳۹۱ش، تطهیر با جاری قرآن، ندارد، قم، لیله القدر ...
  • طباطبائی، سیدمحمدحسین، ۱۴۱۷ق، تفسیر المیزان، ندارد، ج۶، قم، دفترانتشارات اسلامی ...
  • طوسی، محمدبن الحسن، ۱۴۱۱ق، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ندارد، ...
  • عزت طلب مقدم، رامین، پسندیده، عباس، رفیعی هنر، حمید، ۱۳۹۷ش، ...
  • علیزاده، مهدی؛تیموری فریدنی، علی اکبر، ۱۳۹۶ش، «خودفریبی از منظر روان ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، ۱۴۰۹ق، کتاب العین، ندارد، ج۷، قم، ...
  • فیومی، احمد بن محمد، ۱۴۱۴ق، المصباح المنیر فی غریب شرح ...
  • مجلسی، محمد باقر،۱۴۲۳ق، زادالمعاد فتاح الجنان، اعلمی، علاءالدین، بیروت، موسسه ...
  • ، ۱۴۰۳ق، بحارالانوار، ندارد، ج۶۴و۸۴و۹۱، بیروت، داراحیاء التراث العربی. ...
  • ، ۱۴۰۴ق، مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ندارد، ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی، ۱۳۹۳، انسان سازی در قرآن، ندارد، قم، ...
  • مصطفوی، حسن، ۱۴۳۰ق، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ندارد، ج۱و۵و۱۳، ...
  • معارف، مجید؛ احمدیان، احسان، ۱۳۹۳ش، «تزیین شیطان و تسویل نفس»، فصلنامه ...
  • منسوب به جعفربن محمد، ۱۴۰۰ق، مصباح الشریعه، ندارد، بیروت، اعلمی ...
  • منسوب به علی بن موسی، امام هشتم۷، ۱۴۰۶ ق، الفقه ...
  • نمایش کامل مراجع