بررسی پارادایم حاکم بر نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران و ضرورت تغییر پارادایم با استفاده از چهارچوب تحلیل لایه ای علت ها

مقدمه و هدف: بر اساس دو نظریه خداگرایی و انسان محوری به منشا حاکمیت، حکومت ها و ساختارهای مختلفی نسبت به سلامت شکل گرفتهاست. سلامت انسان ها بخشی از سرمایه ملی است که دائما در معرض خطرات محیطی قرار دارد منفعت یا ضرر وجود یا فقدان آن متوجه تمامی افرادجامعه می باشد. مکاتب متفاوت رویکردهای مختلفی در برابر تامین سلامت دارد، برخی سلامت را از منظر رفاه، برخی دیگر از منظر عدالت مدنظر قرارمیدهد . بنابراین در مطالعه حاضر به بررسی پارادایم حاکم بر نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران و ضرورت تغییر پارادایم در نظام سلامت جمهوریاسلامی ایران پرداخته شده است.مواد و روش ها: برای بررسی تطابق بین عملکرد نظام سلامت ایران و پارادایم حاکم بر کشور جمهوری اسلامی ایران از مد ل تحلیل لایه علت هاسهیل نعمت الله استفاده شد. در مدل لایه ای علت ها سه سطح لایه لیتانی و ساختاری و گفتمان وجود دارد، لایه لیتانی که معرف آشکارتر ین سطحموضوع می باشد و در لایه دوم،لایه علت ها و ساختارهای اجتماعی و لایه سوم ناظر بر فهم جهانبینی و گفتمانی است که پشتیبانی دعاوی معرفتیمی باشد. داده های مورد نیازبرای تحلیل با استفاده از اسناد منتشر شده توسط بانک جهانی و سازمان جهانی بهداشت استفاده شد و برای بررسی لایهگفتمان بررسی متون منتشر شده در حوزه پارادایم شناسی کشور جمهوری اسلامی ایران به دست آمد.یافته ها : در سطح لایه لیتانی در شاخص مرگ و میر مادران، عملکرد نظام سلامت ایران نسبت به کشورهای سوسیالیست مانند چین و کوبا بهتر میباشد. در شاخص مربوط به امید به زندگی عملکرد نظام سلامت ایران نسبت به کشورهای مطرح سوسیالیست و لیبرال و مختلط در حوزه نظام سلامتضعیف می باشد. در سطح ساختار تولیتی نظام سلامت ایران ، متمرکز و ارائه خدمات سلامت استانی و شهرستانی است. بازیگران دولتی نقش اصلیرا در ارائه خدمات بازی می کنند، تامین منابع مالی در حوزه مراقبت های اولیه بهداشتی از محل منابع عمومی می باشد .نظام پرداخت پزشکان خانواده بهصورت سرانه می باشد. درسطح پارادایم گفتمان حاکم بر کشور ایران ایدئولوژی اسلامی و اعتقاد به حاکمیت قوانین الهی است مالکیت غالب عمومی،دخالت دولت حداکثر و اقتصاد تک پایه نفتی دارد ولایت فقیه پایه نظام سیاسی جمهوری اسلامی را تشکیل می دهد.نتیجه گیری: کشور ایران با گفتمان اسلامی، در حقیقت نوع منحصر به فردی از کشورهای اسلامی است، اما نتوانسته ساختارهای نظام سلامت خود راآنگونه که شایسته است متناسب با گفتمان خود ایجاد کند . برای کشور جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می گردد با توجه به اینکه مبانی ایدئولوژیک وگفتمان اسلامی ایرانی حاکم می باشد به باز تعریف سلامت برمبنای فلسفه و حکمت اسلامی در چارچوب گفتمان جمهوری اسلامی و تعیین دکترینسلامت بر اساس اصول و مبانی قانون جمهوری اسلامی بپردازد.