اثرات مصرف شیرین کننده های غیرمغذی بر دیابت

مقدمه و هدف: دیابت یک اختلال چند عاملی و از جمله بیماری های متابولیک است که با افزایش مزمن قند خون مشخص می شود.شواهد متعدد نشان می دهد قندخون ناشتا و HbA۱C با رژی مهای کم کربوهیدرات بهبود می یابند. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرجایگزینی شیرین کننده های غیرمغذی (NNS) مورد تایید FDA یعنی آسپارتام، ساخارین، استویا، پتاسیم آسه سولفام، نئوتام وسوکرالوز بر سطح قندخون بیماران دیابتی است.مواد و روش ها : برای این پژوهش ۲۶ مقاله فارسی و انگلیسی منتشر شده در PubMed ، Scopus و international diabetes federation بررسی شد و ۱۹ مقاله در نهایت مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها : مصرف آسپارتام سبب افزایش چشمگیر قندخون نمی شود اما مصرف آن با عوارضی چون تشنج، افسردگی و فشارخون درارتباط است. ساخارین شیرین کنندهای است که بدون هضم از سیستم گوارش عبور می کند اما مانند آسپارتام مصرف آن بی عارضهنبوده و می تواند در دوزهای بالا مارکرهای بیوشیمیایی کبدی را به شکل مضری تغییر داده و نیز با سرطان مثانه نشان داده است. استویاشیرین کننده ای کم کالری است و پس از مصرف در مقایسه با ساکارز، قندخون را به میزان کمتری افزایش می دهد. مصرف آن درطولانی مدت نیز با کاهش سطح گلوکز سرمی همراه بوده و از طریق مکانیسمی وابسته به گلوکز سبب ترشح انسولین بدون خطر افتقندخون می شود. پتاسیم آسه سولفام نیز شیرین کنندهای است که بدون متابولیزه شدن دفع شده و بر شاخص گلایسمیک بی اثرمی باشد اما مصرف بی رویه آن سبب تغییر میکروبیوم روده و ژن های عملکردی مرتبط با متابولیسم می باشد. همچنین نئوتام که نوعیآسپارتام اصلاح شده است عملکردی مشابه آن دارد اما در دوزهای بالا بی خطر به نظر می رسد و در نهایت سوکرالوز که شیرین کننده ایغیرمغذی مشتق شده از ساکارز بوده و بدون هضم، دفع می شود شیرین کننده دیگری است که در سطوح بالا نیز سرطان زا نمی باشد.نتیجه گیری: اگرچه استفاده متوسط از NNS به عنوان یک کمک غذایی برای افراد دیابتی مورد تایید است، اما برای دوری از عوارضجانبی این شیرین کننده ها توصیه می شود که از دوزهای کنترل شده به عنوان روشی برای اصلاح رژیم غذایی استفاده شود.