تمرکز بر تزئین البسه دوران تبادل فرهنگی ایران و چین در دوره مغول

رویارویی پویای دو تمدن بزرگ _ چین و ایران _ در دوران استیلای مغول هنر ایرانی را به هیجان انگیزترین دوره برای مطالعه تبدیل می کند. علی رغم اذعان گسترده به نقش چین در سیر تحول سنت های هنری ایران در اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم میلادی، تاثیر سبک Chinoiserie در زمان مغول به یکی از موضوعات ناملموس در بررسی کل هنر ایران تبدیل شد. روابط هنری بین چین و ایران همراه با تعامل سیاسی _ اجتماعی بین دو تمدن از اوایل قرن بیستم، مورد توجه دانشمندان قرار گرفت.با توجه به مطالب بالا در مقاله زیر به یک سوال مهم پرداخته می شود که تزئین البسه دردوران مغول تا چه اندازه ای تحت تاثیر غنای فرهنگی ایران زیر سیطره آن ها بود یا تا چه میزان تحت نفوذ مباحث فرهنگی یا ناسیونالیسم قومی در چین است؟ در پاسخ به این پرسش در ابتدا به رشد مسیرهای تجاری در سراسر اوراسیا و آثار کشف شده در این سرزمین ها اشاره می شود؛ در ادامه به نوع نگرش جامعه مغول به پوشاک هم سو با فرهنگ آن ها و منسوجات گران قدر تولیدشده در کارگاه های زیر سلطه شان بررسی می شود. در پایان با مطالعه سبک Chinoiserie و نقوش نمادین تزئینی بر روی منسوجات ابریشمی آن دوره به تحلیل این مضامین از نظر بصری، نمادین و مفهومی پرداخته می شود تا مشخص گردد نحوه اقتباس نقوش به کاررفته در تزئین البسه زمان مغول چگونه بوده است. روش پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و با بهره گیری از پژوهش های گذشته است. در این باب مدارک و اسناد و شواهد موجود با هم مقایسه و تحلیل شده اند؛ همچنین نوشته های کتب لاتین، نقشه ها، تصاویر موجود مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی زوایای گوناگون تبادلات فرهنگی و هنری بین دو تمدن بزرگ چین و ایران و بازنمود این تاثیرات بر تزئین البسه دوران مغول است.در آخر می توان چنین نتیجه گرفت که تبادلات ایده های هنری بی وقفه بین منسوجات ایرانی و چینی از دوران پیش از اسلام وجود داشته است؛ اما به وضوح با حملات مغول منجر به ترغیب عمیق تر ایرانیان در ارتباط با هنر چینی و رواج کامل مقیاس و معرفی مضامین چینی در طراحی منسوجات به ایرانیان شد.