بررسی کارایی روش اخلال در جفت گیری برای کنترل خسارت کرم خراط،Zeuzera pyrina L. (Lep.: Cossidae)، در باغ های گردو

کرم خراط، Zeuzera pyrina L. (Lep.: Cossidae)، مهم­ترین آفت گردو در ایران است. کارایی روش اخلال در جفت­گیری برای کنترل خسارت کرم خراط با استفاده از دو محصول تجاری با اسامی Isonet® Z وZeumat Universe® در دو استان آذربایجان شرقی و کرمان در سال ۱۳۹۰ مورد بررسی قرار گرفت. قبل از ظهور نخستین پروانه کرم خراط در هر هکتار ۶۰۰-۳۰۰ عدد پخش­کننده فرومون به درختان نصب گردیدند. در هر کرت سه تله فرومونی برای بررسی اخلال در جهت­یابی پروانه­های نر کرم خراط قرار داده شد. عدم شکار تله­های فرومونی در قطعات آزمایشی که در آنها روش اخلال در جفت­گیری انجام شده بود موید موفقیت اخلال در جفت­گیری حشرات کامل آفت با این محصولات و با تعداد پخش­کننده­های به­کار رفته در قطعات آزمایشی بود. میانگین تعداد سوراخ­های لاروی بر روی شاخه­های یک­ساله درختان گردو در تیمارهای Isonet® Z و Zeumat Universe® و شاهد به­ترتیب در استان کرمان ۰۳/۰ ± ۱۸/۰، ۰۲/۰ ± ۱۳/۰ و ۰۴/۰ ± ۴۵/۰ و در استان آذربایجان شرقی ۰۳/۰ ± ۱۸/۰، ۰۴/۰ ± ۳۳/۰ و ۰۷/۰ ± ۶۳/۰ و مجموعا در هر دو محل اجرای تحقیق ۰۲/۰ ± ۱۸/۰، ۰۲/۰ ± ۲/۰ و ۰۴/۰ ± ۵۲/۰ (خطای معیار ± میانگین) بود که تفاوت معنی­دار در سطح ۱% داشتند و نشان­دهنده کارایی روش اخلال در جفت­گیری به­وسیله هر دو محصول تجاری در کنترل خسارت کرم خراط بود. میزان خسارت در کرت­هایی که روش اخلال در جفت­گیری انجام شده بود نسبت به شاهد ۷۰-۶۰ درصد کاهش داشت. نتایج آزمایش نشان داد که تکنیک اخلال در جفت­گیری با تعداد ۳۰۰ عدد پخش کننده­های فرومون محصولات آزمایش شده در هکتار برای کنترل خسارت کرم خراط در باغ­های گردو موثر بود.