غربال گری حوزه های آبخیز استان اردبیل بر اساس آسیب پذیری سیل

در سال های اخیر جهان با پدیده های زیادی روبه رو بوده است. از بین پدیده های طبیعی، سیل به دلیل تاثیرات نامطلوب آن توجه زیادی را به خود جلب کرده است. بیش از نیمی از تخریب و خسارات ناشی از سیل جهانی در قاره آسیا رخ می دهند که باعث تلفات جانی، آسیب به زیرساخت ها و ایجاد رعب و وحشت در جوامع نیز می شوند. افزایش تاب آوری برای سیستم های شهری جهت مقابله و به حداقل رساندن خطرات پدیده سیل حیاتی است. این موضوع مسلما در ایران اهمیت بیش تری دارد، چراکه افزایش فراوانی سیل یک نگرانی قابل توجه برای بسیاری از مناطق این کشور است. علی رغم وجود پژوهش های زیاد در ایران، هنوز مسئله آسیب پذیری حوزه های آبخیز به طور جامع و چندبعدی توسط جامعه علمی پوشش داده نشده است. بنابراین، پژوهش حاضر باهدف سنجش آسیب پذیری سیل در ۲۶ حوزه آبخیز استان اردبیل بر اساس ۱۹ معیار و ۳ عامل مختلف برنامه ریزی شده است. برای محاسبه معیارها از داده های هواشناسی و هیدرولوژی، لایه های اطلاعاتی و نقشه های قابل دسترس، سالنامه های آماری و مطالعات پیشین بهره گرفته شد. هم چنین، از روش آنتروپی شانون برای وزن دهی معیارها و از روش ویکور برای رتبه بندی حوزه های آبخیز از نظر سه عامل در معرض قرارگیری، حساسیت و تاب آوری و نیز آسیب پذیری سیل استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که از نظر عامل در معرض قرارگیری، حوزه های آبخیز مشیران، فیروزآباد و گیلانده، از نظر عامل حساسیت، حوزه های آبخیز هیر، باروق و لای بالاترین رتبه را به خود اختصاص دادند. علاوه بر این، حوزه های آبخیز پل سلطانی، حاج احمدکندی و باروق دارای تاب آوری بسیار زیاد در برابر سیل به ترتیب با رتبه ۱ تا ۳ هستند. نتایج رتبه بندی آسیب پذیری سیل نیز نشان داد که حوزه های آبخیز دوست بیگلو، مشیران و سامیان با رتبه های ۱، ۲ و ۳ بیش ترین آسیب پذیری را دارند.