ارزیابی شبکه عصبی مصنوعی و مدل تجربی ایرماک در تخمین تابش خالص خورشیدی روزانه در اقلیم سرد و نیمه خشک (مطالعه موردی: همدان)
محل انتشار: فصلنامه دانش آب و خاک، دوره: 25، شماره: 2
سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 107
فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_WASO-25-2_004
تاریخ نمایه سازی: 25 دی 1401
چکیده مقاله:
یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در شار حرارتی خاک و شدت تبخیر- تعرق، تابش خالص خورشیدی میباشد. تابش خالص تفاوت بین شارهای تابش ورودی و خروجی در طول موجهای بلند و کوتاه میباشد. اندازهگیری تابش خالص به علت مشکلات واسنجی و هزینه آن دشوار است. بنابراین تابش خالص اغلب از معادلات نیمهتجربی مبتنی بر مشاهدات تابش طول موج کوتاه خورشیدی، فشار بخار و دمای هوا پیشبینی میشود. با توجه به اینکه شبکه عصبی در پیشبینی پارامترهای هواشناسی و هیدرولوژی از عملکرد مناسبی برخوردار است، لذا در این تحقیق سعی شد تا با استفاده از شبکه عصبی مقدار تابش خالص روزانه همدان که دارای اقلیم سرد و نیمهخشک میباشد تخمین زده شود و با دادههای اندازهگیری شده تابش خالص روزانه ایستگاه کلیماتولوژی دانشگاه بوعلی سینا در طول دوره ۱۳ ماه (آذر ۱۳۹۰- آذر ۱۳۹۱) مقایسه شود. همچنین در این پژوهش مدل تجربی ایرماک نیز برای برآورد تابش خالص روزانه مورد واسنجی و استفاده قرار گرفت. بدین منظور، در طراحی شبکه عصبی ۱۱ پارامتر هواشناسی موثر در تابش خالص بهعنوان ورودی مدل به کار گرفته شد. پس از انجام آزمون و خطا در انتخاب مدل بهینه، شبکه عصبی با آرایش ۱-۲-۱۱ برای پیشبینی تابش خالص مورداستفاده قرار گرفت. ۷۰ درصد دادهها جهت آموزش و ۳۰ درصد دادهها بهمنظور اعتبارسنجی مدل استفاده گردید. برآوردهای مدل ایرماک نیز بهصورت روزانه ارائه گردید. نتایج تحقیق نشان داد که شبکه عصبی با ضریب تعیین (R۲) ۹۵/۰ و مقدار خطا RMSE معادل۱۳۷۷ (وات بر مترمربع در روز) عملکرد و دقت بهتری در تخمین تابش خالص در مقایسه با مدل ایرماک با ضریب تعیین ۵۵/۰ و مقدار آماره RMSE معادل ۱۳۶۱۴ (وات بر مترمربع در روز) دارا میباشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی اکبر سبزی پرور
۱- استاد هواشناسی گروه مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
بهناز ختار
۲- دانشجوی سابق کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان