ارزیابی کیفی و کمی تناسب اراضی برای برنج در نواحی مرکزی گیلان

ارزیابی تناسب اراضی برای تعیین سازگاری اراضی برای یک نوع خاص از انواع استفاده به کار برده می‎شود. با مطالعه روش‎های ارزیابی تناسب اراضی و با توجه به اطلاعات موجود روش پارامتریک ریشه دوم برای ارزیابی تناسب کیفی و مبنای ارزیابی تناسب کمی میزان عملکرد در واحد سطح در نظر گرفته شد. تولید پتانسیل گیاه برنج با استفاده از روش پیشنهادی فائو (AEZ) حدود ۵/۸ تن در هکتار محاسبه گردید. از تلفیق تولید پتانسیل، تولید واقعی و تولید بحرانی با نتایج ارزیابی تناسب کیفی، ارزیابی کمی تناسب اراضی انجام شد و کلاس‎های تناسب کمی اراضی تعیین شد. تولید پیش‎بینی شده در واحدهای مختلف اراضی بین ۳/۵ تا ۹/۷ تن در هکتار متغیر بوده و همبستگی زیاد بین آن و تولید مشاهده شده نشان دهنده انتخاب صحیح فاکتورها و روش ارزیابی بود. نتایج بدست آمده نشان داد که مهمترین ویژگی‎های محدود کننده، ویژگی‎های اقلیمی به‎ویژه درصد رطوبت نسبی هوا در مرحله بعد از شیری شدن، مرحله برداشت محصول و میانگین دما در موقع توسعه گیاه برنج است. همچنین در اراضی ساحلی سبکی بافت خاک و در برخی واحدهای اراضی، بالا بودن سطح آب زیرزمینی و محدودیت شدید زهکشی باعث کاهش تناسب شده‎ است. در محدوده مورد مطالعه کلاس اقلیمی برای گیاه برنج تناسب کم تعیین گردید در حالی‎که نتایج ارزیابی کمی نشان داد که بیشتر واحدهای اراضی برای کشت برنج از تناسب بالاتری برخوردار بودند. با توجه به پایین بودن سرانه مساحت شالیکاری، مصرف بخش عمده‎ای از برنج تولیدی توسط خانوارهای کشاورزان منطقه و نهایتا کاهش درآمد خالص آنان، پیشنهاد می‎گردد از کشت دوم پس از برداشت برنج استفاده گردد.