First report of an entomopathogenic nematode, Steinernema kraussei (Rhabditida, Steinernematidae) from Iran

در طی نمونه برداری از خاک های جنگل ها و مراتع ارسباران در شمال غرب ایران که با هدف جمع آوری و شناسایی نماتدهای بیمارگر حشرات در سال های ۱۳۸۷-۱۳۸۶ انجام گرفت، گونه ای نماتد بیمارگر حشرات به روش طعمه گذاری با لاروهای سن آخر پروانه ی موم خوار از نمونه ی خاک مراتع چیچکلو واقع در اطراف شهرستان ورزقان استان آذربایجان شرقی، جداسازی شد. این نماتد که بر اساس صفات ریخت شناسی، داده های ریخت سنجی، آزمون دگرآمیزی و نیز بررسی های مولکولی به عنوان گونه یSteinernema kraussei (Steiner, ۱۹۲۳) Travassos, ۱۹۲۷ شناسایی گردید، با داشتن میانگین طول بدن حدود ۸۱۸ میکرومتر، هشت شیار طولی سطح جانبی با دو شیار وسطی کمتر برآمده، پاپیل های بلند سری، منفذ دفعی- ترشحی در ناحیه ی وسط مری و جلوتر از حلقه ی عصبی در لاروهای آلوده کننده و آلت نرینه ی پهن و کوتاه به رنگ مایل به زرد، نسبت کم D% و دم دارای موکرون ظریف در افراد نر، از دیگر اعضای این جنس متمایز می شود. بررسی توالی ناحیه ی ITS-rDNA نیز جدایه ی ارسباران را در گروه ‘feltiae - kraussei - oregonense’ شامل جدایه های مختلف گونه ی S. kraussei قرار داد. این گونه با دارا بودن برخی تفاوت های ریخت شناسی و ریخت سنجی از قبیل پاپیل های بلند در سر لاروهای آلوده کننده، آلت نرینه خمیده تر و فقدان موکرون در برخی افراد نر، از گونه ی تیپ متمایز است. با این حال این تفاوت ها به عنوان اختلاف های درون گونه ای محسوب شده و جمعیت ایرانی، جدایه ای دیگر از گونه یS. kraussei می باشد که بر اساس منابع موجود برای اولین بار از ایران گزارش می گردد.