محاسبه ی سطح زیان اقتصادی شته ی خردل،Lipaphis erysimi (Hemiptera: Aphididae)، در مزارع کلزای رقم هایولای ۴۰۱ در خوزستان

گیاه کلزا کشت عمده در استان خوزستان بوده و درصد بالای روغن دانه ی آن سبب شده که سطح زیر کشت این محصول سال به سال افزایش یابد. یکی از آفات مهم کلزا در خوزستان شته ی خردل (Lipaphis erysimi Kalt.) است، ولی اطلاعاتی در خصوص سطح زیان اقتصادی (EIL) آن که در تصمیم گیری نحوه ی کنترل این آفت ضروری می باشد، موجود نیست. از این رو آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۱ تیمار تراکم شته در ۵ تکرار بر روی رقم هایولای ۴۰۱ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان طی دو سال زراعی ۸۴-۱۳۸۳ و ۸۵-۱۳۸۴ انجام شد. تراکم های ۰، ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵، ۳۰، ۳۵، ۴۰، ۴۵ و۵۰ شته در هر ساقه ی گل دهنده ی مرکزی کلزا با استفاده از روش قفس آستینی ایجاد شد. میانگین عملکرد دانه و اجراء عملکرد در تیمارهای مختلف تراکم شته با استفاده از آزمون دانکن گروه بندی و معادله و منحنی خط رگرسیونی بین تعداد شته در هر جوانه و تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه و وزن دانه ی هر بوته محاسبه شد. وزن دانه ی هر ساقه ی گل دهنده ی مرکزی کلزا محاسبه و میزان خسارت به ازای هر واحد آفت محاسبه گردید. برای محاسبه ی EIL شته ی خردل از روش تعیین حد سود آوری مبارزه استفاده شد. نتایج نشان داد که EIL شته ی خردل در منطقه ی بهبهان، ۵۳/۷ و ۴۹/۲ سانتی متر از ساقه ی گل دهنده ی آلوده در مترمربع به شته به ترتیب در طی سال های زراعی ۸۴-۱۳۸۳ و ۸۵-۱۳۸۴ بوده است. آستانه ی زیان اقتصادی (ET)، ۶۵/۵ و ۸۷/۱ سانتی مترمربع از ساقه ی گل دهنده ی آلوده در مترمربع محاسبه گردید.