زیست شناسی پروانه ی گالزای گز Parapodia sinaica (Lep.: Gelechiidae) در استان قم

پروانه ی گالزای گز، Parapodia sinaica Frau.، در زمره ی آفات مهم گز در استان قم می باشد. طی سال های۸۲- ۱۳۷۹ با نمونه برداری در فواصل زمانی هر ۱۵ روز از مراحل مختلف زندگی حشره و استفاده از تله ی نوری در رویشگاه های طبیعی گز (مسیله- دریاچه ی قم) و با نگهداری بعضی از مراحل زندگی آن درون ظروف پلاستیکی شفاف که حاوی یک عدد شاخه ی گز قرار گرفته در آب بود، چرخه ی زندگی آفت در شرایط طبیعی و آزمایشگاهی (رطوبت نسبی۵ ± ۵۰ درصد، دمای ۱ ± ۲۵ درجه ی سانتی گراد و دوره ی نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی) بررسی شد. این حشره زمستان را به صورت لاروهای سنین ۴ و ۵ درون گال ها می گذراند و در اواسط اسفند ماه، لاروها به شفیره تبدیل می شوند. دوره ی شفیرگی در شرایط طبیعی ۵ ± ۵۲ و در شرایط آزمایشگاهی ۳ ± ۴۴ روز طول کشید. اوج پرواز حشرات کامل در اواسط اردیبهشت ماه به وقوع پیوست. طول عمر حشرات کامل که با آب و قند تغذیه شده بودند ۳ ± ۱۴ و فاصله جفت گیری حشرات خارج شده از شفیره تا تخم گذاری ۴۹/۰ ± ۳/۲ روز طول کشید. متوسط تخم های گذاشته شده توسط یک حشره ی ماده در شرایط طبیعی منطقه ۷ ± ۳۲ عدد بود. طول دوره ی تخم گذاری۸۳/۰ ± ۲/۷ و طول دوره ی جنینی در شرایط طبیعی و آزمایشگاهی به ترتیب ۳ ± ۲۹ و ۲ ± ۲۵ روز بود. این حشره دارای ۵ سن لاروی است که طول دوره ی سنین ۱ تا ۵ به ترتیب ۵ ± ۶۳، ۴/۳ ± ۴۶، ۸/۳ ± ۴۴، ۳/۵ ± ۵۰ و ۲/۶ ± ۹۷ روز محاسبه گردید. این آفت یک نسل در سال دارد. لاروها هیچ گاه از چوب تغذیه نمی کنند و با تغذیه از پوست باعث خشک شدن شاخه از انتهای گال در سال بعد می شوند. فعالیت این آفت در استان های اصفهان, خوزستان, قم و یزد، روی گونه های شورپسند گز مشاهده گردید.