A study on the incidence of woolly poplar aphid, Phloemyzus passerinii (Hom.: Aphididae) on poplar species and clones in Hamedan province, Iran

شته ی مومی صنوبر، Phloeomyzus passerinii (Signoret)، در ایران و بسیاری از کشورهای جهان از آفات مهم صنوبر به شمار می رود. طی سال های ۱۳۸۲-۱۳۸۱، مقاومت و حساسیت دوازده کلن صنوبر نسبت به شته ی P. passerinii در استان همدان مورد بررسی قرار گرفت. تعداد کلنی های شته ی تشکیل شده در واحد سطح شاخه در طول فصل رشد در سه نوبت اندازه گیری شد. کلن های Populus alba ۵۸/۵۷، P. deltoides ۷۲/۵۱، P. deltoides missiriensis،P. x. euramericacana ۲۱۴، P. nigra ۶۲/۷۲، P. nigra ۶۲/۱۴۰ و P. nigra ۶۲/۱۴۹ نسبت به آفت مقاوم بودند، ولی بقیه ی کلن های P. nigra درجات مختلفی از آلودگی را نشان دادند. تجزیه ی واریانس انجام شده روی داده های بدست آمده تفاوت معنی داری را در سطح یک درصد (۱% = α) بین داده ها نشان داد. میانگین آلودگی کلن P. nigra ۵۶/۷۲ در تمام تاریخ های نمونه برداری از سایر کلن های مورد مطالعه بالاتر بود. میانگین آلودگی شاخه ها (در چهار جهت جغرافیایی درخت) در اولین نمونه برداری اختلاف معنی داری داشت، ولی در دو تاریخ دیگر اختلافی را نشان نداد. دشمنان طبیعی شته ی مومی که در این منطقه جمع آوری شدند، عبارتند از: Exochomus nigromaculatus (Goeze)، Chilocorus bipustulatus L.، Sympherobius pygmaeus (Rambur)، Anthocoris sp.، Orius sp. و Chiracanthium sp.. گونه هایE. nigromaculatus و S. pygmaeus برای اولین بار از روی P. passerinii گزارش می شوند. دو گونه ی پارازیتوئید Thaumatomia elongatula (Becker) و Pachyneuron sp. برای اولین بار در ایران از روی این آفت گزارش می شوند. میانگین تراکم T. elongatula و S. pygmaeus از سایر گونه های دشمنان طبیعی بالاتر بود و با آزمون LSD در رده ی مشابهی قرار گرفتند. میانگین تراکم زنبور پارازیتوئید Pachyneuron sp. پایین تر از سایر دشمنان طبیعی بود.