حذف آلاینده های دارویی با روش اکسیداسیون الکتروشیمیایی

صنایع دارویی به دلیل تولید طیف گسترده ای از داروها، دارای پساب و فاضلاب دارویی در انواع مختلف سنتزی، شیمیایی، بیولوژیکی هستند. ورود این مواد به چرخه محیط زیست و زندگی انسان به شدت مضر بوده و خطرات جدی را به همراه خواهد داشت. ازاین رو، تصفیه فاضلاب دارویی در صنایع، اهمیت زیادی دارد. روش های گوناگونی در مقیاس صنعتی به منظور حذف آلاینده ها و پساب های دارویی وجود دارند که مابین این روش ها، روش های بر پایه الکتروشیمی و اکسیداسیون به دلیل توجیهات فنی- اقتصادی برای کاربردهای صنعتی و پزشکی بسیار مناسب هستند. در این پژوهش، با استفاده از فرایند اکسیداسیون، حذف آلاینده های موجود در پساب های دارویی، بررسی شد. به منظور بررسی و تعیین مشخصه داروهای پرمصرف (آسپرین، آتورواستاتین، متفورمین، مترونیدازول و ایبوپروفن) بر اساس آمارنامه رسمی پرفروش ترین داروها در سطح کشور در سال ۹۵، با استفاده از دستگاه پتانسیواستات و با سل سه الکترودی، نمودار ولتامتری چرخه ای با نرخ روبش mV/s ۱۰۰ انجام شده است تا شرایط اولیه و پیک های اکسیداسیون نمونه های دارویی، ارزیابی شود. سپس با استفاده از فرایند کرونوآمپرومتری (اعمال پتانسیل ثابت) داروهای موردنظر تحت فرایند اکسیداسیون الکتروشیمیایی (استفاده از سل سه الکترودی) قرار گرفتند و فرایند حذف دارو در نمونه های محلول و مایع انجام شد. در پایان روش کرونوآمپرومتری (حذف دارو)، نمونه دوباره تحت آزمون ولتامتری چرخه ای قرار گرفتند و سطح زیر پیک های اکسیداسیون نمونه محاسبه و با سطح زیر پیک اولیه قیاس شدند و به این ترتیب کارایی حذف دارو از نمونه ها (میزان حذف) تعیین شد. نتایج حاکی از آن است که این روش برای حذف داروهای منتخب دارای کارایی حذف بالا در حدود ۷۰ درصد و به طور خاص برای نمونه آتوراستاتین، کارایی در حدود ۱۰۰ درصد را از خود نشان داده است. لازم به ذکر است که زمان اکسیداسیون هر دارو با توجه به نوع دارو و غلظت داروی بررسی شده متفاوت است. در بیشتر موارد زمانی در حدود ۱۰۰ تا ۵۰۰ ثانیه برای حذف دارو کافی به نظر می رسد. پتانسیل اکسایش داروهای منتخب در گستره حدود V  ۸/۰- قرار می گیرد. بنابراین این با توجه به نتایج به دست آمده این روش، صحت بالا و دقت کافی (RSD در حدود ۲ درصد) دارد.