ارزیابی خطر بهداشتی، آلایندگی و منشایابی برخی از فلزات سنگین در خاک اطراف شهر زنجان، ایران
محل انتشار: فصلنامه پژوهش در بهداشت محیط، دوره: 8، شماره: 3
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 171
فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JREH-8-3_007
تاریخ نمایه سازی: 26 دی 1401
چکیده مقاله:
زمینه و هدف: در این مطالعه ارزیابی فلزات سنگین در خاک اطراف شهر زنجان، با بکارگیری شاخص های آلودگی، ریسک سرطان زایی و غیرسرطان زایی و تعیین منشا فعالیت های زمین زاد و انسان زاد با استفاده از روش های آماری پرداخته شد. مواد و روش ها: در این پژوهش، تعداد ۳۰ نمونه از عمق ۲۰-۰ سانتی متری خاک برداشته و براساس روش هضم اسیدی توسط آنالیز طیف سنجی پلاسمای جفت شده القایی مورد آنالیز قرار گرفت.یافته ها: فاکتور غنی شدگی برای روی و کادمیوم به ترتیب با میانگین ۱/۴۲ و ۵/۳۴ در رده ی غنی شدگی شدید و شاخص زمین انباشت برای کادمیوم با میانگین ۸/۲ در رده ی بالای آلودگی قرار داشت. تغییرات مکانی شاخص بار آلودگی و درجه ی آلودگی اصلاح شده نشان داد که در نزدیکی مراکز صنعتی شدت آلودگی بیشتر شده و رگرسیون خطی بین ریسک اکولوژیکی و ضریب میانه دامنه اثر متوسط (۹۰۳/۰=R۲) نشان داد که ۷۶ درصد نمونه ها در احتمال سمیت قرار گرفته اند. کادمیوم در کودکان و بزرگسالان با میانگین شاخص خطر غیرسرطان زایی ۲ و ۵/۰ بخصوص در معرض جذب پوستی با میانگین ۵/۰ بیشترین خطر را داشت. خطر ابتلا به بیماری های سرطانی بیشتری را نشان می دهد. نتیجه ی تعیین منشا و سهم فلزات سنگین به کمک ارزیابی-های آماری نشان داد که سرب، روی و کادمیوم در نتیجه ی فعالیت های انسانی و کروم، مس و آرسنیک در نتیجه ی توامان فعالیت های انسانی و زمین زاد در منطقه تجمع یافته اند. نتیجه گیری: پیشنهاد می گردد به منظور کاهش اثرات منفی زیست محیطی فلزات سنگین در خاک اطراف شهر زنجان، اقداماتی مانند کاهش ورود آلاینده ها و پالایش خاک آلوده صورت گیرد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
بهنام پرداختی
دانشجوی دکتری زمین شناسی زیست محیطی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه
حسین پیرخراطی
دانشیار گروه زمین شناسی-دانشکده علوم- دانشگاه ارومیه
فرخ اسد زاده
۳- دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه.