راهبردهای زراعی، اصلاحی و فناوری های هوشمند برای کاهش اثرات تنش خشکی در گیاهان

بیش از ۵۰ درصد سطح زیر کشت کشور در معرض خطرات شدید خشکسالی قرار دارد و این مسئله زنگ خطر را برای دغدغه مندان بخش کشاورزی برای اهتمام بر اتخاذ راهبردهای اثرگذار در راستای مقابله با اثرات تنش خشکی به صدا درآورده است. هدف این مقاله ارائه برخی از راهبردهای زراعی، اصلاحی و فناوری های هوشمند پایش و کاهش اثرات تنش خشکی در گیاهان است که اثرات مثبت آن ها در حفظ عملکرد گیاهان مختلف در کشور به اثبات رسیده است. از جمله راهبردهای زراعی و اصلاحی مقابله با تنش خشکی در گیاهان می توان به تنظیم دقیق تاریخ و تراکم کاشت به کمک سیستم های پشتیبان تصمیم گیری (DSS) و مدل های شبیه ساز رشد و نمو، استفاده از ارقام اصلاح شده بخصوص ایدئوتایپ هایی با ویژگی های ریشه ای و روزنه ای مطلوب، استفاده از روش های پرایمینگ و پوشش دهی بذر، کودهای زیستی بخصوص قارچ های آربوسکولار میکوریزا (AMF) و باکتری های افزاینده رشد گیاهی (PGPR) و نیز اصلاح کننده های خاک همچون زئولیت و سوپرجاذب های آلی یا پلیمری اشاره نمود. همچنین امروزه فناوری های هوشمند آبیاری دقیق (PI) از طریق پایش مداوم دما، رطوبت و بارندگی به وسیله فناوری های پیشرفته مختلفی مانند اینترنت اشیاء (IoT)، شبکه های حسگر بی سیم (WSN) و رایانش ابری و نیز فناوری های سنجش از دور هم چون سامانه های هوایی بدون سرنشین مجهز به دوربین های حرارتی، کمک شایان توجهی به حفظ عملکرد گیاه در مناطق مواجه با محدودیت آبی نموده اند. روش های ارائه شده با توجه به مناسب بودن آنها با سیستم کشاورزی و شرایط کشاورزان بر اساس منابع موجود (نیروی کار ، زمین ، و سرمایه)، و دسترسی به آن ها می توانند مورد استفاده قرار گیرند.