تحلیل تاریخی و زیبایی شناختی پوشش سر بانوان ایران در دوره قاجار

ایران مهد تمدن و زیبایی است. ایرانیان حامل فرهنگی عمیق و ریشه دار، با آمیزه ای از دین و تاریخ هستند. هراندازه فرهنگ و هنر یک سرزمین با بنیان های اعتقادی و فکری و دیرپای ملتی درآمیخته باشد، بر عمق حس زیبایی شناختی مردم آن سرزمین تاثیر می گذارد. پیوند لباس مردمان یک سرزمین با اندیشه ها و عقاید آن ها، و تاثیرگذاری شان بر یکدیگر موجب شده است که انسان، پوششی برای خود برگزیند که ضمن احترام به گذشته، سبب تداوم هویتش در گذر زمان شود. و به همین سبب، پژوهش درباره پوشش و پوشاک یک ملت، از منظر مطالعه در بنیان های هویتی آن سرزمین، قابل درنگ است. با چنین هدفی، سوال اصلی این است که ویژگی های شکلی پوشش سر زنان ایرانی در دوره قاجار از منظر زیبایی شناسی کدام اند؟ برای نیل به پاسخ، پوشش سر بانوان ایران در دوره قاجار با روش توصیفی تحلیلی موردبررسی قرار گرفته است. رویکرد تحلیلی در پژوهش حاضر مبتنی بر تحلیل تاریخی و تحلیل زیبایی شناختی است. داده های پژوهش از منابع کتابخانه ای و اشیاء موزه ای فراهم آمده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که سیر تحول پوشش سر بانوان در دوره قاجار از منظر تاریخی، به چهار دوره قابل تقسیم است. پوشش سر بانوان در دوره قاجار از منظر زیبایی شناختی، شامل چارقد (به شکل مربع)، چادر (مربع تاشده)، چادرنماز (نیم دایره) و روبنده (مستطیل عمودی) بوده است که اغلب اصول زیبایی شناسی بصری در آن رعایت شده است.