بررسی ساختار سازه ای واکه های زبان فارسی در دانش آموزان مبتلا به شکاف لب و کام در محدوده ی سنی ۹-۷ ساله

چکیده مقدمه:اهمیت فرکانس سازه ای به گونه ای است که روابط میان سه سازه اول از اجزای اصلی تشخیص نوع واکه توسط فرد شنونده می باشد. به علاوه کیفیت یک واکه به بسامد سازه های آن بستگی دارد، بنابراین کاربرد اصلی اندازه گیری بسامد سازه در توصیف خطاهای واکه ای می باشد. تشخیص غیر طبیعی بودن واکه های یک فرد بر پایه های ادراکی توسط فرد شنونده نمی باشد ، بلکه اندازه گیری این فرکانس به کمک دستگاه تشخیص را دقیق تر می کند. هدف از انجام این پژوهش به دست آوردن شاخص یا هنجارهایی جهت تشخیص خطاهای واکه ای و اختلالات گفتاری در دانش آموزان مبتلا به شکاف کام و لب است .روش پژوهش: این پژوهش توصیفی و به صورت مقطعی روی ۲۳ نفر دانش آموز مبتلا به شکاف کام و لب در محدوده سنی ۹-۷ ساله انجام گرفت.در این پژوهش اطلاعات اولیه توسط مصاحبه مستقیم گرد آوری شده و سپس آزمون تولید  واکه های زبان فارسی از نمونه های مورد نظر بعمل آمد. سپس سازه اول و سازه دوم و سازه سوم هر شش واکه بطور جداگانه  توسط دستگاه speech studio و برنامه  real analysisنرم افزار Dr.speech   بدست آمد و اعداد مربوط به طور جداگانه در جدول مربوطه ثبت گردید و با استفاده از روش های آماری توصیفی ( میانگین ، انحراف معیار ، حداقل و حداکثر ) بر اساس اهداف پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.یافته ها: در دانش آموزان شکاف لب و کام میانگین بیشترین مقدار سازه اول مربوط به واکه /æ/  ۶۸۵ هرتز ، سازه دوم مربوط به واکه /i/۱۵۴۲ هرتز و سازه سوم مربوط به واکه /i/ ۳۲۶۴ هرتز و میانگین کمترین مقدار به ترتیب مربوط به واکه های /i/ ۴۲۲ هرتز ، /u/  ۹۵۳ هرتز و /æ/ ۲۵۶۵ هرتز به دست آمد.بحث و نتیجه گیری : نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که میزان سازه اول در واکه های /e/ ، /i/ افزایش داشته است ، پس احتمالا افراشتگی و ارتفاع زبان کاهش یافته است و میزان  سازه دوم در واکه های /e/ ، /i/  کاهش چشمگیری داشته است ، در نتیجه زبان در واکه های پیشین به سمت عقب پسروی داشته است . البته با افزایش وسعت شکاف و افت شنوایی این پسروی بیشتر شده است.کلید واژه : شکاف کام و لب ، ساختار سازه ای ، واکه های زبان فارسی ، دستگاه دکتر اسپیچ ، فضای واکه ای