واکاوی مفهوم صلح در اندیشه ی مکتب سیاسی هرات

مکتب سیاسی هرات که با تاسی از اندیشه های اسلامی- عرفانی مولانا عبدالرحمان جامی و شبکه ای ازدانشمندان دوران تیموری شکل گرفته است، بر عدل، صلح، زبان فارسی، مدارا و تساهل، آموزه های ایران باستان وآموزه های ترکی- مغولی تاکید دارد. امیرعلی شیرنوایی، وزیر دربار تیموریان و مولانا حسین واعظ کاشفی دو تن ازشاگردان جامی در بارور شدن مکتب سیا سی هرات، نقش ارزندهای را ایفا کرده اند. آموزه های جامی از طریق ایندو، وارد سامانه ی سیاسی هرات شده و از طریق دربار در زمینه ی اجتماعی و فرهنگی عم جریان یافته است.صلح یکی از کلیدی ترین مفاهیمی است که با مفاهیم دیگری چون مصلحت، مصالحه، مدارا و تساهل همپوشانیداشته و در نظریه و عمل مکتب سیاسی هرات تبلور یافته است، طوری که عصر تیموریان یکی از ادوار صلح آمیزتاریخ منطقه به شمار میرود. این مقاله با چارچوب مفهومی غایت- مشروعیت جان مارو و روش شناسی هرمنوتیککوئنتین اسکینر در صدد پا سخ به پرسش نقش و جایگاه صلح در اندیشه ی سیاسی مکتب هرات است. به نظرمی رسد که حضور مولانا جامی رهبر فرقهی نقش بندیه که به صلح مدارا مشهور است به عنوان مشاور بزرگفرهنگی دربار، یکی از دلایل اصلی فضای صلح آمیز دوره ی تیموریان است. جامی با ایجاد شبکه ای از اندیشمندانعرفانی مشرب، در درون و بیرون از حاکمیت تیموری، صلح را به عنوان وضعیت اصلی آن دوره مطرح ساخته بود.