مطالعه واکنش های فیزیولوژیک و عملکرد هیبریدهای ۷۰۴، ۷۰۵ و ۷۰۶ ذرت تحت تاثیر مقادیر آبیاری به روش نواری تحت فشار

سابقه و هدف: به منظور امنیت غذایی، تولیدات غذایی باید دو برابر شود و به روش های مختلف از محیط های نامساعد بهره برداری شود. این می تواند با توسعه سطح زیر کشت، افزایش تولید در هکتار و ارتقای کیفیت محصول میسر شود. بعلاوه افزایش تولید در هکتار طی نیمه دوم قرن گذشته مربوط به افزایش عملکرد در واحد سطح بوده است. تولید گیاهان شدیدا تحت تاثیر تنش های محیطی است. در شرایط کمبود آب استفاده از روش های آبیاری تحت فشار و رقم مناسب از گزینه های موثر در افزایش بهره وری آب محسوب می شوند. بنابراین مطالعه ای با این اهداف انجام شد: تعیین عملکرد و کارآیی مصرف آب ارقام ذرت علوفه ای در سطوح مختلف آبیاری، بررسی کم آبیاری روی صفات فیزیولوژیکی ذرت علوفه ای، شناسایی نحوه تاثیر برهمکنش کم آبیاری و رقم بر عملکرد، کارآیی مصرف آب و صفات فیزیولوژیکی ذرت.مواد و روش ها: این بررسی بصورت کرت های خرد شده نواری با ۳ تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی طی سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان به اجرا درآمد. در این پژوهش مقادیر آب آبیاری در سه سطح شامل آبیاری در حد ظرفیت زراعی (بعنوان تیمار شاهد)، تا ۷۵% ظرفیت زراعی و تا ۵۰% ظرفیت زراعی در نوار های افقی به عنوان عامل A و همچنین تیمار رقم در سه سطح، شامل ارقام سینگل کراس ۷۰۵، سینگل کراس ۷۰۶ و سینگل کراس ۷۰۴ ، در نوار های عمودی به عنوان عاملB مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد تفاوت بین اکثر صفات معنی دار بود. بررسی عملکرد علوفه در تیمار های آبیاری نشان داد، عملکرد علوفه در تیمار آبیاری ۱۰۰% ، ۰۶/۵۰ تن در هکتار بود که نسبت به تیمار آبیاری ۷۵% و ۵۰% به ترتیب ۰۹/۹ درصد و ۸۳/۲۴ درصد برتری داشت. مقایسه عملکرد علوفه در ارقام نشان داد، بیشترین تولید علوفه تر از رقم سینگل کراس ۷۰۵ با میانگین عملکرد ۶۵/۴۵ تن در هکتار بدست آمد که نسبت به ارقام ۷۰۶ و ۷۰۴ بترتیب ۰۴/۱۴ و ۲۹/۱۰ درصد عملکرد بیشتری داشت. برهمکنش مقدار آبیاری و رقم نیز حاکی از بیشترین تولید علوفه تر از رقم ۷۰۵ در تیمار آبیاری ۱۰۰% بود. در بررسی کارآیی مصرف آب تیمارهای آبیاری، تیمار مقدار آبیاری ۷۵% ظرفیت زراعی با کارآیی ۹۴/۷ کیلوگرم بر متر مکعب علوفه تر تولیدی، بیشترین بهره وری آب را داشت. رقم سینگل کراس ۷۰۵ نیز با تولید ۳۸/۷ کیلوگرم بر متر مکعب نسبت به سایر ارقام کارآیی بالاتری در تولید علوفه داشت. در برهمکنش مقدار آبیاری و رقم، کمترین مقدار پرولین به تیمار مقدار آبیاری شاهد در طول دوره رشد با میانگینmolg-۱DM µ ۳۳/۲۱ در رقم ۷۰۶ و بیشترین مقدار آن به تیمار مقدار آبیاری ۵۰ درصد نیاز آبی با میانگین ۳۳/۲۸ در رقم ۷۰۵ اختصاص یافت. یعنی با کم شدن مقدار آبیاری، غلظت پرولین در برگ افزایش یافت. در برهمکنش دور آبیاری و رقم، بیشترین مقدار شاخص کلروفیل برگ به تیمار دور آبیاری شاهد در طول دوره رشد با میانگین ۵۳/۵۰ در رقم ۷۰۵ و کمترین مقدار آن به تیمار مقدار آبیاری ۵۰ درصد نیاز آبی با میانگین ۵۰/۳۹ در رقم ۷۰۶ اختصاص یافت. بنابراین به منظور تولید علوفه در شهرستان گرگان ذرت هیبرید رقم ۷۰۵ توصیه می شود.