بررسی صدوری و دلالی روایات رضوی «تشبیه سلاح نبوی به تابوت بنی اسرائیل»

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 165

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FHNG-9-36_001

تاریخ نمایه سازی: 11 بهمن 1401

چکیده مقاله:

نشانه های امام ملاک اساسی در عرصه امام شناسی است؛ چنانکه در پرتو نوع نگرش به این مقوله مذاهب گوناگونی پدیدار شد. البته امامان معصوم (ع) از همان آغاز اهم نشانه ها و ملاک ها در این عرصه را بیان کردند، لیکن بنا بر روایاتی از اهل بیت(ع) به ویژه از امام رضا (ع)، سلاح رسول خدا (ص) به منزله «تابوت در میان بنی اسرائیل و نشانه امامت» یاد شده است. نظر به شهرت این روایات و ابهاماتی مانند وجه شباهت، سهم این تشبیه در احتجاج با مخالفان، این نوشتار بر پایه گونه شناسی و تحلیل فضای صدوری در صدد واکاوی فقه الحدیثی این دسته از روایات امام رضا (ع) است. بررسی ها نشان می دهد یادکرد روایی سلاح نبوی در گونه های «در شمار نشانه های امام»، «تشبیه به تابوت بنی اسرائیل و پیوند با مقوله امامت» و «میراث اختصاصی اهل بیت (ع)» نمایان است و غالبا در دوران امام سجاد (ع) تا امام رضا (ع) در رویارویی با مدعیان دروغین امامت در برابر فرقه های کیسانیه، زیدیه، عجلیه، فطحیه، اسماعیلیه، واقفه و... به ویژه بنی عباس که همگی مدعی وراثت و خلافت نبوی بوده اند، صادر شده است. از طریق استدلال به در اختیار داشتن سلاح نبوی، اهل بیت (ع) به عنوان وارثان ویژه سلاح و علم نبوی معرفی می شدند که از ناحیه خداوند به امامت منصوب گشته اند، چنانکه در قرآن، وارث بودن در کنار امامت ذکر شده و در قصه طالوت، آمدن تابوت مشتمل بر میراث انبیا، نشانگر اصطفا و نصب الهی طالوت بر خلافت بود.

کلیدواژه ها:

تراث تفسیری امام رضا (ع) ، سلاح رسول خدا (ص) ، تابوت بنی اسرائیل ، تفسیر روایی ، امامت پژوهی

نویسندگان

محسن دیمه کار گراب

دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده تربیت مدرس قرآن مشهد مقدس

عبدالرحمان یدالهی

کارشناس ارشد رشته تفسیرقرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم ، دانشکده تربیت مدرس قرآن کریم مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آلوسی، محمود بن عبدالله. (۱۴۱۵). روح المعانی فی تفسیر القرآن ...
  • ابن بابویه، علی بن حسین. (۱۴۰۴ق). الامامه و التبصره من ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۳۶۲). الامالی. تهران: کتابخانه اسلامیه ...
  • (۱۴۰۳ق)الخصال. قم: جامعه مدرسین ...
  • (۱۳۷۸ق)عیون اخبار الرضا g. تحقیق: مهدی لاجوردی. تهران: نشر جهان ...
  • ابن جوزی، ابوالفرج. (۱۴۱۲ق). المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک. ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی. (۱۴۲۲ق). زاد المسیر فی علم ...
  • ابن حجرهیتمی،احمد بن بدرالدین محمد. (۱۴۲۴ق). الصواعق المحرقه فی الرد ...
  • ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد. (۱۴۰۸ق). تاریخ ابن خلدون(دیوان ...
  • ابن عادل، عمر بن علی. (۱۴۱۹ق). اللباب فی علوم الکتاب. ...
  • ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم. (۱۴۰۸ق). غریب الحدیث. به ...
  • ابن قدامه، عبدالله بن احمد. (بیتا). المغنی. بیروت: دار الکتاب ...
  • ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر. (۱۴۱۹ق). تفسیر القرآن العظیم. ...
  • ابن میثم بحرانی،کمال الدین میثم بن علی. (۱۴۱۷ق). النجاه فی ...
  • ابن هشام، جمال الدین بن یوسف. (۱۴۰۴ق). مغنی اللبیب. به ...
  • ابوحیان، محمد بن یوسف. (۱۴۲۰ق). البحر المحیط فی التفسیر. تحقیق ...
  • اخبار الدوله العباسیه. (۱۳۹۱ق). لمولف من القرن الثالث الهجری. تحقیق ...
  • اربلی علی بن عیسی. (۱۳۸۱ق). کشف الغمه فی معرفه الائمه. ...
  • اسد حیدر. (۱۴۲۲ق). الامام الصادق و المذاهب الاربعه. بیروت: دار ...
  • ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد. (۱۴۱۸ق). جواهر الحسان فی تفسیر القرآن. ...
  • جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۸). ادب فناء مقربان. تحقیق: محمدصفایی. چاپ ...
  • حلی، حسن بن سلیمان. (۱۴۲۱ق). مختصر البصائر. قم: موسسه النشر ...
  • حمیری، عبدالله بن جعفر. (بی تا). قرب الاسناد. تهران: انتشارات ...
  • راغب اصفهانی، حسین. (۱۴۱۲ق). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دار القلم ...
  • زبیدی، مرتضی محمد بن محمد. (۱۴۱۴ق). تاج العروس من جواهر ...
  • صفار، محمد بن حسن. (۱۴۰۴ق). بصائرالدرجات. قم: انتشارات کتابخانه آیهالله ...
  • صفی الدین محمد بن طباطبا. (۱۴۱۸ق). الفخری فی الاداب السلطانیه. ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین. (۱۳۹۰ق). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم. ...
  • طبرسی، احمد بن علی. (۱۴۰۳ق). الاحتجاج علی اهل اللجاج. تحقیق ...
  • طبرسی، امین الاسلام فضل بن حسن. (۱۳۹۰ق). اعلام الوری باعلام ...
  • (۱۳۷۲)مجمع البیان فی تفسیر القرآن. فضل الله یزدی طباطبایی. چاپ ...
  • طبری، محمد بن جریر بن یزید. (۱۳۸۷ق). تاریخ الامم و ...
  • (۱۴۱۲ق)جامع البیان فیتفسیرالقرآن. بیروت: دارالمعرفه ...
  • طوسی، خواجه نصیر الدین، علامه حلی، شیخ بهائی. (۱۳۷۴). پنج ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن. ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود. (۱۳۸۰ق). تفسیر العیاشی. به کوشش سید ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر. (۱۴۲۰ق). التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب). چاپ ...
  • قرطبی، محمد بن احمد. (۱۳۶۴). الجامع لاحکام القرآن. تهران: انتشارات ...
  • قمی، علی بن ابراهیم. (۱۴۰۴ق). تفسیر منسوب به علی بن ...
  • کشی ، محمد بن عمر. (۱۳۴۸). رجال الکشی. مشهد: انتشارات ...
  • کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب. (۱۳۶۵). الکافی. تهران: دار الکتب ...
  • کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی. (۱۴۱۸ق). البلد الامین و الدرع ...
  • ماتریدی، محمد بن محمد. (۱۴۲۶ق). تاویلات اهل السنه(تفسیر الماتریدی). باسلوم، ...
  • مجلسی ، محمد باقر. (۱۴۰۴ق، الف). بحار الانوار. بیروت: موسسه ...
  • (۱۴۰۴ق، ب)مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول. تهران: دارالکتب ...
  • محمد جعفری، سیدحسین. (۱۳۹۷). تشیع در مسیر تاریخ. ترجمه سید ...
  • محمدی، علی. (۱۳۷۸). شرح کشف المراد. چاپ چهارم. قم: دار ...
  • مشکور، محمدجواد. (۱۳۷۲). فرهنگ فرق اسلامی. مشهد: آستان قدس رضوی ...
  • مفید، محمد بن محمد بن نعمان. (۱۴۱۳ق). الارشاد فی معرفه ...
  • ملکی میانجی، محمدباقر. (۱۴۱۴ق). مناهج البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ...
  • نعمانی، ابو عبدالله محمد بن ابراهیم. (۱۳۹۷ق). کتاب الغیبه. تهران: ...
  • نقی پورفر، ولی الله. (۱۳۷۷). بررسی شخصیت اهل بیتbدر قرآن ...
  • نمایش کامل مراجع