بررسی فرآیند پروژه های مکانیسم توسعه پاک پروتکل کیوتو

یکی از مهمترین اتفاقات در دنیای معاصر، ظهور انقلاب صنعتی و رشد بی رویه آن در اغلب کشورهای جهان می باشد که بدنبال خود لطمه های جبران ناپذیری به طبیعت کره زمین وارد نموده است. یکی از این صدمات افزایش گازهای گلخانه ای می باشد که در واقع دانشمندان، تولید و افزایش روز افزون ان به دست بشر را مهمترین عامل گرم شدن کره زمین در قرن اخیر ارزیابی نموده اند. در دو دهه اخیر با افزایش نگرانی ها در خصوص افزایش دمای حاصل از پدیده گلخانه ای، گروهی از کشورهای توسعه یافته به این فکر افتادند که راه حل مناسبی در جهت توقف این پدیده بوسیله کنترل انتشار گازهای گلخانه ای حاصل از فعالیت های بشر پیدا نمایند. کنوانسیون تغیر آب و هوای سازمان ملل متحد و به دنبال آن پروتکل کیوتو که قوی ترین و عملی ترین ابزار برای کاهش گازهای گلخانه ای به حساب می آیند، حاصل این نگرانی می باشد. در همین راستا سه مکانیزم مختلف در پروتکل کیوتو به منظور کمک به پایبندی کشورهای ضمیمه یک (توسعه یافته) به تعهداتشان در قبال کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تعیین شده است که یکی از آنها مکانیزم توسعه پاک (CDM) می باشد. مکانیزم توسعه پاک یک مکانیزم مشارکتی است که تحت پروتکل کیوتو بوجود آمده و دارای پتانسیلی برای کمک به کشورهای در حال توسعه برای دستیابی به توسعه پایدار، از طریق تشویق سرمایه گذلری دوستدار محیط زیستی دولت ها و موسسات کشورهای توسعه یافته می باشد که مستقیماَ در حفظ محیط زیست و استفاده بهینه از منابع کشور و نهایتاَ در افزایش رفاه شهروندان آن کشور موثر است. نظر به اینکه لزوم کاهش مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه ای در کشور جمهوری اسلامی ایران به لحاظ حفظ منابع ملی، محیط زیست و اینکه سهم ایران از مکانیزم توسعه پاک در بازار بین المللی تاکنون ناچیز بوده است، لازم است به ابعاد مختلف اجرای پروژه های بین المللی CDM توجه بیشتری مبذول گردد. در همین راستا، در این مقاله پس از مروری بر نحوه شکل گیری کنوانسیون تغییر آب وهوا، پروتکل کیوتو و اهداف و تعهدات کشورهای مختلف در قبال آن، مراحل فرآیند پروژه های مکانیسم توسعه پاک مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.