بررسی جایگاه تربیتی داستان حضرت نوح (ع) در مثنوی مولوی و انطباق آن با قرآن کریم

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 290

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IUED-3-2_004

تاریخ نمایه سازی: 16 بهمن 1401

چکیده مقاله:

ارتباط عمیق مثنوی مولوی با قرآن، در میان آثار منظوم ادبیات فارسی بی­نظیر است. در مثنوی، حکایتهای قرآنی زندگی پیامبران به­ویژه داستان زندگی حضرت نوح (ع) که سرشار از آموزه­های تربیتی و تعلیمی است، ۴۹ بار به صورت مستقیم در ۱۴ سوره بیان شده است. مولوی، تنها شاعر ادبیات فارسی است که به نام همسر نوح اشاره کرده و گوشه­ای از ناسازگاری­های این همسر را بیان نموده است. همچنین، او بر اساس آنچه در قرآن آمده، عناد و ناسازگاری­ کنعان، فرزند نوح را تشریح کرده است که انسان­های بسیاری چون او به کوه ثروت و امور مادی پناه برده­اند. بر این اساس، مهم­ترین پرسشی که دراین باره مطرح است مبانی تربیتی کردار نوح و همسر و فرزندش در مثنوی است که مولوی بر اساس قرآن مطرح کرده است؛ زیرا این مصائب نه تنها برای نوح پیامبر، بلکه برای بسیاری از بزرگان دین و خانواده­های مختلف در طول تاریخ تاکنون اتفاق افتاده است، علاوه بر این، در کنار نعمت­های ارزانی شده به ملت­ها، امتحان و مجازات سرکشان همچنان ادامه دارد.این مقاله به شیوه­ی توصیفی تحلیلی، ابعاد تکوینی و تشریعی چالش­های تربیتی زندگی فرزند نوح و همسرش را از منظر قرآن و دیدگاه روان­شناختی در مثنوی مولوی بررسی کرده است. نتایج پژوهش گویای آن است که زمینه­ی انحراف در رویکردهای گوناگون تربیتی مادی (از قبیل وراثت، محیط خانواده، دوستان و جامعه) و معنوی (اراده و خودشیفتگی) برای خاندان نوح (ع) وجود داشته است.

نویسندگان

مالک شعاعی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

نسرین امین زاده

دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دره شهر

یاسر لطفی

عضو هیات علمی دانشگاه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع:قرآن کریمآلبرتس، بروس؛ مبانی زیست شناسی سلولی؛ ترجمه­ی حسین بهاروند ...
  • ابن ابی الحدید، عبدالحمید­بن­هبهالله؛ شرح نهج البلاغه ابن­ابی الحدید؛ تصحیح ...
  • ابن بابویه، محمدبن­علی؛ من لا یحضره الفقیه؛ تصحیح علی اکبر ...
  • اکرمی، سید محمد؛ امیر باستانی؛ محمدحسین مدرسی؛ فخرالدین ریحانی و ...
  • انصاری، قاسم؛ مبانی عرفان و تصرف؛ چاپ سیزدهم، تهران، دانشگاه ...
  • ایوب، خوجه؛ اسرارالغیوب شرح مثنوی معنوی؛ تصحیح و تحشیه محمدجواد ...
  • انقروی، رسوخ­الدین اسماعیل؛ شرح کبیر انقروی؛ ترجمه­ی عصمت ستارزاده؛ تهران، ...
  • باستانی پاریزی، محمدابراهیم؛ از پاریز تا پاریس؛ چاپ سوم، تهران، ...
  • بروجردی، سید ابراهیم؛ تفسیر جامع؛ چاپ هفتم، تهران، زائر، ۱۳۸۰ش ...
  • بصیری، حمیدرضا و مریم گوهری؛ «نقش وراثت در سرنوشت انسان ...
  • بیستونی، محمد؛ تفسیر جوان؛ تهران، بیان جوان، ۱۳۸۲ش ...
  • جوادی آملی، عبدالله؛ تفسیر موضوعی قرآن کریم (مبادی اخلاق در ...
  • ؛ سیره پیامبران در قرآن؛ قم، اسراء، ۱۳۸۷ش ...
  • حافظ ­شیرازی، شمس­الدین ­محمد؛ دیوان حافظ؛ تهران، نگاه، ۱۳۷۲ش ...
  • حر عاملی، محمدبن­حسن؛ وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه؛ قم، ...
  • الحسینی­ الشاه­عبدالعظیمی، حسین­بن­احمد؛ تفسیر اثنی­عشری؛ تهران، میقات، ۱۳۶۴ش ...
  • حویزی، عبدعلی­بن­جمعه عروسی؛ تفسیر نوالثقلین؛ به کوشش رسولی­محلاتی؛ قم، علمیه، ...
  • دهخدا، علی­اکبر؛ لغت­نامه؛ تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳ش ...
  • رازی، ابوالفتح؛ تفسیر روح­الجنان و روح­الجنان؛ تصحیح علی­اکبر غفاری؛ ج ...
  • ربانی­گلپیایگانی، علی؛ جبر و اختیار؛ قم، موسسه­ی تحقیقاتی سیدالشهدا، ۱۳۶۸ش ...
  • رضایی اصفهانی، محمدعلی و جمعی از پژوهشگران؛ تفسیر قرآن مهر؛ ...
  • زمانی، کریم؛ شرح جامع مثنوی معنوی؛ تهران، اطلاعات، ۱۳۸۲ش ...
  • سمرقندی عیاشی، ابونصر محمدبن­مسعود؛ تفسیر عیاشی؛ تحقیق و تصحیح سیدهاشم ...
  • سیوطی، جلال الدین؛ الدر المنثور فی تفسیر الماثور؛ ج ۲، ...
  • شکوهی­یکتا، محسن؛ تعلیم و تربیت اسلامی (مبانی و روش­ها)؛ تهران، ...
  • شمیسا، سیروس؛ فرهنگ تلویحات؛ تهران، فردوس، ۱۳۸۶ش ...
  • ؛ انواع ادبی؛ چاپ دهم، تهران، فردوس، ۱۳۸۳ش ...
  • شیخ صدوق، محمد­بن علی­بن حسین­بن بابویه قمی؛ التوحید؛ قم، جامعه ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ ترجمه تفسیر المیزان؛ ترجمه­ی سید محمدباقر همدانی؛ چاپ ...
  • طبرسی، فضل­بن­حسن؛ ترجمه تفسیر مجمع البیان؛ تحقیق و نگارش علی ...
  • ؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن و الفرقان؛ ج ۱۰، ...
  • ؛ ترجمه­ تفسیر جوامع­الجامع؛ ترجمه­ی علی عبد­الحمیدی و عبدالعلی صاحبی؛ ...
  • طبری، محمدبن­جریر؛ ترجمه تفسیر طبری؛ تصحیح حبیب یغمایی؛ ج ۳، ...
  • طوسی، ابی­جعفر محمدبن­حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ ج ۱۰، تهران، ...
  • فروزانفر، بدیع­الزمان؛ شرح مثنوی شریف؛ چاپ پانزدهم، تهران، زوار، ۱۳۹۰ش ...
  • فلسفی، محمدتقی؛ کودک از نظر وراثت و تربیت؛ ج ۱، ...
  • کاشانی، ملا فتح­الله؛ منهج الصادقین فی الزام المخالفین؛ ج ۱۰، ...
  • لون، الکساندر؛ خودشیفتگی فردی و خودشیفتگی اجتماعی؛ ترجمه­ی اکبر باقری؛ ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی؛ بحار الانوار؛ ترجمه­ی سید ابوالحسن موسوی ...
  • مختارنیا، ایرج؛ علی زاده­محمدی و مجتبی حبیبی؛ «رابطه تعارضات بین ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی؛ جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن؛ چاپ ...
  • مکارم­شیرازی، ناصر؛ محمدرضا آشتیانی؛ محمدجعفر امامی و دیگران؛ تفسیر نمونه؛ ...
  • مولوی، جلال­الدین محمد؛ مثنوی معنوی؛ تالیف کریم زمانی؛ ۷ ج، ...
  • ؛ کلیات شمس؛ تحیحات و حواشی بدیع­الزمان فروزانفر؛ ۲ ج، ...
  • ؛ مثنوی معنوی؛ نگارش مهدی کمپانی­زارع؛ تهران، نگاه معاصر، ۱۳۹۴ش ...
  • همایی، جلال­الدین؛ فنون بلاغت و صناعات ادبی؛ چاپ هفتم، تهران، ...
  • نمایش کامل مراجع