رتبه بندی آسیب پذیری سیلاب دشت اردبیل با استفاده از روش ترکیبی BWM و TOPSIS
محل انتشار: فصلنامه علوم آب و خاک، دوره: 26، شماره: 3
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 159
فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWSS-26-3_016
تاریخ نمایه سازی: 16 بهمن 1401
چکیده مقاله:
انجام برنامه ریزی و فراهم آوردن ابزارهای مناسب برای کاهش اثرات نامطلوب مخاطرات طبیعی از جمله سیل، اجتناب ناپذیر است. دستیابی به هدف فوق وابسته به وجود آگاهی و اطلاعات کافی و دقیق درباره آسیب پذیری بوم سازگان های مختلف (آبخیزها) نسبت به عوامل مخرب گوناگون است. ارزیابی آسیب پذیری از طریق شناسایی تنش ها و آشفتگی های بالقوه (طبیعی و انسان پدید) و نیز برآورد درجه حساسیت آبخیزها، امکان پیش بینی اثرات و انتخاب راه کارهای مناسب را برای مدیریت پایدار این بوم سازگان ها فراهم می آورد. از این رو، این پژوهش با هدف شناسایی و رتبه بندی زیرحوضه های آسیب پذیر در مقابل سیلاب در دشت اردبیل با درنظر گرفتن ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیرساختی و بوم شناختی طرح ریزی شده است. برای این منظور ابتدا شاخص ها و معیارهای هر بعد با درنظر گرفتن شرایط حاکم بر دشت اردبیل شناسایی شده، سپس اطلاعات و داده های اقلیمی، هیدرولوژیکی، جمعیتی، اقتصادی و زیرساختی و کاربری اراضی از مراجع ذی ربط اخذ شد. در ادامه معیارهای مذبور استاندارد شده و وزن متناسب با اهمیت آنها بر اساس روش BWM محاسبه و داده های حاصل از این مرحله با استفاده از تکنیک TOPSIS، برای رتبه بندی آسیب پذیری سیلاب برای زیرحوضه های مختلف موجود در دشت اردبیل و برای دوره زمانی ۱۳۸۵-۱۳۹۵ انجام شد. درنهایت نقشه آسیب پذیری دشت اردبیل در مقابل سیلاب تهیه و ارائه شد. طبق نتایج، معیارهای تراکم ساختمان، بارش، تراکم جمعیت و نرخ بیکاری از مهم ترین معیارهای آسیب پذیری بود و در میان ابعاد مورد بررسی، بعد زیرساختی دارای اهمیت زیادی در آسیب پذیری در مقابل سیلاب در دشت اردبیل است. بر اساس نقشه جامع آسیب پذیری نیز زیرحوضه ۷ در دشت اردبیل، آسیب پذیر ترین زیرحوضه منطقه مورد مطالعه شناسایی شد.
کلیدواژه ها:
Flexibility ، Ardabil plain ، Composite indicator ، Flood management map ، BWM method ، انعطاف پذیری ، دشت اردبیل ، شاخص ترکیبی ، نقشه مدیریت سیل ، وزن دهی بهترین بدترین
نویسندگان
اباذر اسمعیلی عوری
University of Mohaghegh Ardabili
پریسا فرضی
Tarbiat Modares University
سپیده چوبه
University of Urmia
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :