واکاوی زبان شناختی گونهای ناواژه سازی نادر در کودکان: یک پژوهش موردی کیفی

بااینکه ناواژه سازی پدیده ای مهم در جریان رشد زبانی کودک است و نخستین کوشش او در کاربرد ویژگی «آفرینندگی» زبان به شمار می آید، تاکنون در مطالعات نادیده گرفته شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی گونه ای کمیاب از نوواژه سازی کودک، با تاکید بر انگیختگی زبانی است. شیوه مطالعه توصیفی تحلیلی است و در آن، داده های ناواژه ها از گفتار خودانگیخته ۸ کودک ۲۰ماهه تا چهارساله، با همکاری مادران، در بیش از یک سال پیمایش گردآوری شده است. یافته ها نشان می دهند که نه تنها انگیختگی در ساخت نام آوا و ناواژه هایی که نشانه های شمایلی تلقی می شوند می تواند نقش داشته باشد، بلکه قواعد واجی زبان مادری در ناواژه سازی کودک نیز می تواند تحت تاثیر انگیختگی زبانی نقض شود. افزون بر این، از جنبه شناختی، مفاهیم پیچیده تر ساختار واجی پیچیده تری پیدا می کنند. ازآنجاکه این نوع ناواژه سازی دارای ساختاری کاملا نو و بدون زمینه زبانی از فرایند ابداع است، ناواژه ها فاقد ریشه و تکواژهای اشتقاقی هستند؛ گرچه کودک برخی از آنها را در جایگاه پایه فعل قرار می دهد و با همکردی از واژگان زبان، با آنها فعل مرکب می سازد.