اثر تغییر اقلیم بر وضعیت خشکسالی تحت سناریوهای SSP۳ و SSP۵ با استفاده از روش فازی

با توجه به اهمیت شناخت روند و تغییرات خشکسالی تحت سناریوهای اقلیمی در آینده، هدف از پژوهش حاضر بررسی تغییرات ویژگی های خشکسالی همچون درصد فراوانی دوره­ های خشک و تر و روند تغییرات خشکسالی براساس شاخص خشکسالی فازی (در مقیاس های زمانی ۳، ۶ و ۱۲ ماهه) تحت سناریوهای SSP ۳_۷.۰ و SSP ۵_۸.۵ از جدیدترین گزارش اقلیمی (CMIP۶) است. لازم بذکر است که در تحقیق حاضر از داده ­های ۶ ایستگاه سینوپتیک واقع در حوضه آبخیز کارون طی دوره ۲۰۱۴-۱۹۹۱ به عنوان دوره پایه استفاده شده است و پایش شرایط خشکسالی طی سه دوره آتی شامل ۲۰۴۵-۲۰۲۰، ۲۰۷۲-۲۰۴۶ و ۲۰۹۹-۲۰۷۳ انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که بهترین عملکرد داده ­های اقلیمی در تخمین شاخص خشکسالی فازی در مقیاس­ های زمانی ۳ و ۶ ماهه است، بطوریکه متوسط شاخص همبستگی در این دو مقیاس بیش از ۰/۹۰ و شاخص RMSE به ۰/۱۴ محدود شده است. علاوه بر این، پایش شرایط خشکسالی حوضه تحت سناریوهای اقلیمی در دوره ­های آتی حاکی از وجود روند افزایشی در سطح اطمینان ۹۵ درصد، افزایش دوره­ های خشک و کاهش دوره ­های تر است. براساس نتایج، مقدار آماره آزمون ناپارامتری من­کندال تحت سناریوهای SSP ۳_۷.۰ و SSP ۵_۸.۵ به ترتیب طی دوره ۲۰۷۲-۲۰۴۶ و ۲۰۹۹-۲۰۷۳ بیش از ۱/۶۴ برآورد شده است. بطورکلی نتایج نشان داد که مناطق شمالی، شمال­غرب و غرب حوضه آبریز کارون بیشتر در معرض شرایط خشک قرار خواهند داشت. لذا با توجه به روند افزایش شاخص خشکسالی فازی به سمت شرایط خشک در ایستگاه­ های بروجرد، صفی ­آباد و کوهرنگ، خطر خشکسالی طی دوره­ های ۲۰۷۳-۲۰۹۹ و ۲۰۷۲-۲۰۴۶ در این ایستگاه­ ها بیشتر است و ضروری است که برای مدیریت منابع آب و کشاورزی در این مناطق برنامه­ ریزی و اقدام جدی انجام شود. نتایج این تحقیق می­ تواند در راستای اعمال سیاست­گذاری­ ها و برنامه ­ریزی برای مدیریت پایدار منابع آب تحت تاثیر تغییر اقلیم مفید واقع شود.