پیشنهادی برای تغییر نظام حجیت در اصول فقه؛ حجت معرفتی یا احتیاط عقلی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 253

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQH-54-4_005

تاریخ نمایه سازی: 18 بهمن 1401

چکیده مقاله:

علم اصول باید متکی به نوعی نظام معرفتی باشد که درصدد گویاکردن متن کتاب خدا، احادیث و میزان دلالت آن هاست؛ علمی که ابزار اجتهاد قرار گیرد و خروجی اش فتوا باشد. بخش عمده این امر نیازمند ایجاد نگرش معرفتی صحیح در تعریف علم و یقین، حجت معرفت شناسی است. مسائل مطرح شده در علم اصول برای کشف و استنباط احکام الهی است؛ در هر دو صورت، خبردادن از جعل این احکام واقعی یا اعتباری (خبر از نفس الامر احکام)، خود امری واقعی است و متصف به صدق و کذب می شود. یکی از مسائل دشوار در معرفت شناسی گزاره های دینی، چگونگی صدق یا توجیه این نوع گزاره هاست. در صورت کفایت یقین روان شناختی (قطع) برای حجت خواندن باوری در علم اصول، چگونه می توان صدق این گزاره ها را با امکان اینکه مصداق جهل مرکب باشند، جمع کرد؟ در این نوشتار با به کارگیری روش توصیفی تحلیلی در پی پاسخ به این سوال و ارائه راه حل هایی برای حل معضل صدق و توجیه در گزاره های اصولی هستیم.

کلیدواژه ها:

واقع گرایی ، حجیت ، قطع روانی ، قطع معرفتی و توجیه

نویسندگان

محمد حسین صفایی

دانش آموخته دکتری رشته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی و طلبه سطح سوم حوزه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایه الاصول، چاپ اول، قم: ...
  • اراکی، محمدعلی، الطهاره برساله فی الاجتهاد و التقلید، چاپ اول، ...
  • انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائد الاصول، چاپ اول، قم: مجمع ...
  • ایروانی، علی، الاصول فی علم الاصول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی ...
  • وحید بهبهانی، محمدباقر، الفوائد الحائریه، چاپ اول، قم: مجمع الفکر ...
  • جوادی آملی، عبدالله، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، چاپ ...
  • حسین زاده، محمد، «معیار صدق گزاره های دینی»، معرفت فلسفی ...
  • حسین زاده، محمد، عقل و روش عقلی، چاپ اول، قم: ...
  • حیدری، علی نقی، اصول الاستنباط، چاپ اول، قم: لجنه اداره ...
  • خمینی، سید مصطفی، تحریرات فی الاصول، وزارت فرهنگ و ارشاد ...
  • خوئی، ابوالقاسم، التنقیح فی شرح العروه الوثقی، چاپ اول، قم: ...
  • خوئی، ابوالقاسم، الرای السدید فی الاجتهاد و التقلید، به تقریر ...
  • خوئی، ابوالقاسم، مصباح الاصول، چاپ اول، قم: داوری، ۱۴۱۲ق ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، تمهید القواعد، مشهد: دفتر ...
  • صدر، محمدباقر، بحوث فی علم الاصول، چاپ دوم، قم: مرکز ...
  • صدر، محمدباقر، جواهر الاصول، چاپ اول، بیروت : دار التعارف ...
  • صدر، محمدباقر، دروس فی علم الاصول، چاپ دوم، بیروت: دارالکتب ...
  • طباطبایی و همکاران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، چاپ اول، ...
  • طباطبایی، محمدحسین، حاشیه الکفایه، قم: بنیاد فکری علامه طباطبایی، بی ...
  • طباطبایی، محمدرضا، توحید فتوا، چاپ اول، تهران: اطلاعات، ۱۳۸۵ ...
  • طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، الطبعه الاولی، قم: موسسه ...
  • طوسی، محمدبن حسن، العده فی اصول الفقه، چاپ اول، قم: ...
  • عراقی، ضیاء الدین، نهایه الافکار، چاپ سوم، قم: نشر اسلامی، ...
  • علم الهدی، علی بن حسین، الذریعه الی اصول الشریعه، تهران: ...
  • قمی، ابوالقاسم، قوانین الاصول، چاپ دوم، تهران: سنگی قدیمی، ۱۳۷۸ ...
  • کرباسی، محمدابراهیم بن محمدحسن، منهاج الاصول، چاپ اول، بیروت: دار ...
  • مجلسی، محمدباقربن محمدتقی، بحارالانوار، چاپ دوم، بیروت: الوفاء، ۱۴۰۳ق ...
  • مرکز اطلاعات و منابع اسلامی، فرهنگ نامه اصول فقه، قم: ...
  • مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی۳، تهران: صدرا، ۱۳۷۷ ...
  • مطهری، مرتضی، مجموعه آثار کتاب کلیات علوم اسلامی، تهران: صدرا، ...
  • مظفر، محمدرضا، اصول فقه، چاپ چهارم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی ...
  • منتظری، حسینعلی، «باب مفتوح اجتهاد؛ پاسخی به پرسش های دکتر ...
  • موزر مولدر و تروت، درآمدی موضوعی بر معرفت شناسی معاصر، ...
  • نائینی، محمدحسین، فوائد الاصول، به تقریر محمدعلی کاظمی، قم: نشر ...
  • نراقی، احمد، مستند الشیعه، چاپ اول، قم: موسسه آل البیت ...
  • ماهیت قطع از حیث معرفت شناختی و ضرورت تدوین مطالب اصولی بر مبنای آن [مقاله ژورنالی]
  • نمایش کامل مراجع