نسل سوم نظریه های علم و دین: افق هایی نو برای رویکرد تعاملی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 132

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPRR-20-2_008

تاریخ نمایه سازی: 18 بهمن 1401

چکیده مقاله:

بحث درباره رابطه علم و دین از نیمه دوم قرن بیستم، با تاسیس مجلات اختصاصی و کرسی های تدریس، نظام مندتر از قبل نزد فیلسوفان پی گرفته شد. طیف گوناگونی از نظریات در این باره ارائه شده اند، از نظریه هایی که رابطه ای ذاتی میان علم و دین قائل اند و آنها را با هم ذاتا سازگار یا ناسازگار می دانند، تا دیدگاه هایی که با رویکرد نوع شناسانه حالات چندگانه میان علم و دین و ادله آنها را تشریح می کنند. اواخر قرن بیستم انتقاداتی از منظر جامعه شناختی و تاریخی به این دو نسل از نظریه ها ارائه شدند. طبق این نقدها، در نظریه های کلاسیک، پویایی، زمینه مندی، تکثر و ابعاد غیرمعرفتی علم و دین مغفول مانده است. در واکنش به چنین انتقاداتی، نسل سومی از نظریه ها ارائه شد که در آنها ابعاد اجتماعی علم و دین در کانون توجه بود. در مقاله حاضر به نظریه های استنمارک، لی، و کنتور، به عنوان سه نمونه از نظریه های نسل سوم، پرداخته می شود و ویژگی هایشان تحلیل خواهد شد. ادعای مقاله آن است که این نظریه ها سازگاری بهتری با واقعیات مرتبط با علم و دین دارند. همچنین دو اصل «پیوستگی تجربه انسانی» و «کنشگران مشترک علم و دین» در آنها پذیرفته شده است، دو اصلی که دلالتی قوی به نفع امکان پذیری و اهمیت تعامل میان علم و دین دارند.

کلیدواژه ها:

رابطه علم و دین ، تعارض ، استقلال ، تعامل ، جامعه شناسی علم و دین

نویسندگان

زهرا زرگر

پژوهشگر مرکز علم و الهیات، پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • باربور، ایان. ۱۳۹۳. علم و دین. ترجمه بهاءالدین خرمشاهی. تهران: ...
  • Barbour, Ian. ۱۹۹۰. Religion in an Age of Science. SCM ...
  • Barbour, Ian. ۲۰۰۲. “On Typology for Relating Science and Religion”. ...
  • Bloor, David. ۱۹۷۹. Knowledge and Social Imagery. Chicago: University of ...
  • Brooke, John Hedley. ۲۰۱۴. Science and Religion: Some Historical Perspectives. Cambridge ...
  • Burdett, Michael. ۲۰۱۷. “Assessing the Field of Science and Religion”. ...
  • Clayton, Philip. ۲۰۱۲. Religion and Science the Basics. NY: Routledge ...
  • Draper, John. ۱۸۷۸. History of the Conflict between Science and ...
  • Drees, William. ۱۹۹۶. Religion Science and Naturalism. Cambridge: Cambridge University ...
  • Gould, Stephan J. ۱۹۹۹. Rocks of Ages. New York: Ballantine ...
  • Haught, John. ۱۹۹۵. Science and Religion: From Conflict to Conversation. ...
  • Kaiser, Christopher. ۲۰۰۷. Toward a Theology of Scientific Endeavour. Burlington: ...
  • Latour, Bruno, and Steve Woolgar. ۱۹۸۶. Laboratory Life. New Jersey: ...
  • Lee, Amy. ۲۰۱۹. “Science and Religion as Languages”. Zygon ۵۴(۴) ...
  • Legenhausen, Hajj Muhammad. ۲۰۰۲. "Why I am not a Traditionalist." Religioscope. ...
  • Lindbeck, George. ۱۹۸۴. The Nature of Doctrine. Louisville: Westminster John ...
  • Merton, Robert. ۱۹۷۳. The Sociology of Science. Chicago: University of ...
  • Morowitz, Harold. ۲۰۰۵. “The Debate Between Science and Religion: Exploring ...
  • Nasr, S. Hussein. ۱۹۸۹. Knowledge and the Sacred. NY: State ...
  • Oliver, Harold. ۲۰۰۵. “The Complementarity of Science and Religion”. In ...
  • Olson, Richard. ۲۰۱۱. “A Dynamic Model for Science and Religion: ...
  • Plantinga, Alvin. ۱۹۹۳. Warrant and Proper Function. NY: Oxford University ...
  • Plantinga, Alvin. ۲۰۱۱. Where the Conflict Really Lies. NY: Oxford ...
  • Peters, Ted. ۲۰۰۳. Science, Theology and Ethics. Aldershot UK: Ashgate ...
  • Quine, W.V.O. ۱۹۵۱. “Two Dogmas of Empiricism”. The Philosophical Review ...
  • Stanley, Mathew. ۲۰۱۱. “The Uniformity of Natural Laws in Victorian ...
  • Shapin, Steven. ۱۹۹۸. The Scientific Revolution. Chicago: University of Chicago ...
  • Stenmark, Mikael. ۲۰۰۴. How to Relate Science and Religion: a ...
  • White, Andrew Dickinson. ۱۸۹۶. A History of the Warfare of ...
  • نمایش کامل مراجع