تحلیل همدیدی بارش های فوق سنگین و تاثیر آن بر آبدهی اوج سیلاب های رودخانه دز (سیلاب سال های ۱۹۹۳ و ۲۰۰۵)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 212

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MMWS-3-3_003

تاریخ نمایه سازی: 19 بهمن 1401

چکیده مقاله:

ویژگی های ترمودینامیکی سامانه های موثر بر بارش های جنوب و جنوب غرب ایران از یک طرف و خصوصیات توپوگرافی این منطقه سبب شده است که بارش ها عموما سیل آسا و رگباری رخ دهد. کاهش خسارت های ناشی از این بارش های سیل آسا نیازمند شناخت رفتارهای بارشی این سامانه ها و مدیریت سیلاب های ناشی از آن است. برای این منظور، بارش های فوق سنگین حوضه آبریز دز در یک دوره آماری ۳۰ ساله استخراج شده و آبدهی مرتبط با این بارش ها از ۲۴ ساعت قبل از شروع بارش تا فروکش آبدهی سیل برای رودخانه دز دریافت شد. نتایج این تحقیق نشان داد که سامانه موثر در ایجاد بارش های فوق سنگین سامانه کم فشار سودان بوده است. در سیل های اتفاق افتاده از ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از شروع بارش فوق سنگین زبانه عمیقی با راستای جنوب غربی-شمال شرقی در لایه زیرین وردسپهر با گسترش بر روی دریای سرخ و عبور از بخش شمال غربی عربستان بر روی استان خوزستان و جنوب عراق گسترش می یابد. هم زمان در لایه میانی وردسپهر سامانه واچرخندی عربستان با جابه جایی شرق سوی بر آب های گرم دریاهای عمان و عرب استقرار دارد. در این حالت در لایه زیرین وردسپهر رطوبت دریاهای گرم جنوبی در گردشی واچرخندی به درون سامانه سودانی فرارفت شده است. ویژگی ترمودینامیکی واچرخند عربستان سبب شده است با پتانسیل رطوبت پذیری بالا مقادیر قابل ملاحظه ای رطوبت در لایه زیرین بر منطقه فرارفت شود. با گسترش شرق سوی واچرخند ضمن این که زمینه لازم برای گسترش شمال شرق سوی زبانه کم فشار سودانی فراهم شده است. در لایه میانی وردسپهر ناوه عمیقی بر غرب آسیا با گسترش جنوب سوی تا جنوب مصر و گاه تا جنوب سودان گسترش می یابد. انطباق این ناوه در لایه میانی با جت جنب حاره در لایه بالایی وردسپهر ناپایداری های شدیدی را بر روی حوضه آبریز دز فراهم نموده است. شکل گیری میدان های امگای منفی با بزرگی ۰/۴- تا ۰/۵- پاسکال بر ثانیه بیان گر حاکمیت جریان های بالسوی قوی بر روی منطقه است.

نویسندگان

سارا بنی نعیمه

دانشجوی دکتری/ گروه آب و هواشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

حسن لشکری

استاد مدعو/ گروه آب و هواشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران استاد/ گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

جبرئیل قربانیان

استادیار/ گروه اقلیم شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

جعفر مرشدی

استادیار/ گروه اقلیم شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • جهانبخش، س.، اشرفی، س.، و عساکره، ح. (۱۴۰۰). بررسی تغییرات ...
  • حبیبی، ف. (۱۳۸۵). تحلیل همدیدی-دینامیکی سامانه های بندالی، روش تشخیص ...
  • رضایی بنفشه، م.، جعفری شندی، ف.، حسینعلی پورجزی، ف. (۱۳۹۹). واکاوی ...
  • علیجانی، ب.، و هوشیار، م. (۱۳۸۷). شناسایی الگوهای سینوپتیکی سرماهای ...
  • لشکری، ح. (۱۳۸۱). مسیریابی سیستم های کم فشار سودانی وارد ...
  • لشکری، ح. (۱۳۸۲). مکانیسم تشکیل، تقویت و توسعه مرکز کم ...
  • محمدرضایی، م.، سلطانی، س.، و مدرس، ر. (۱۴۰۱). تاثیر شاخص ...
  • محمدی، ب.، و مسعودیان، آ. (۱۳۸۹). تحلیل همدید بارش های ...
  • محمدی، ز.، و لشکری، ح. (۱۳۹۷). نقش جابه جایی مکانی ...
  • محمدی، ف.، و لشکری، ح. (۱۳۹۸). بررسی تغییرات بارش سامانه ...
  • محمودی بابلان، س.، نسترنی عموقین، س.، و رسول­زاده، ع. (۱۴۰۱). ...
  • مسعودیان، ا.، و کارساز، س. (۱۳۹۲). تحلیل همدیدی الگوهای ضخامت ...
  • Habibi, F. (۲۰۱۰). Synoptic-dynamic analysis of bandal systems, method of ...
  • Jahanbakhsh, S., Ashrafi, S., & Asakareh, H. (۲۰۲۱). Examining decadal ...
  • Lana, A. (۲۰۰۷). Atmospheric patterns for heavy rain events in ...
  • Lashkari, H. (۲۰۰۲). Routing Sudanese low pressure systems entering Iran. ...
  • Lashkari, H. (۲۰۰۳). Mechanism of formation, strengthening and development of ...
  • Mahmoudi Babolan, S., Nastarani Amoghin, S., & Rasoulzadeh, A. (۲۰۲۲). ...
  • Masoodian, S.A., & Karsaz, S. (۲۰۱۴). Synoptic analysis of thickness ...
  • Moazami, S., Golian, S., Hong, Y., Sheng, C., & Kavianpour, ...
  • Mohammad Rezaei, M., Soltani, S., & Modares, R. (۲۰۲۲). The ...
  • Mohammadi, B., & Massodiyan, S.A. (۲۰۱۰). Synoptic analysis of heavy ...
  • Mohammadi, Z., Lashkari, H., & Mohammadi, M. S. (۲۰۲۱). Synoptic ...
  • Mohammadi, F., & Lashkari, H. (۲۰۱۹). Investigation of rainfall variation ...
  • Mohammadi, Z., & Lashkari, H. (۲۰۱۸). Effects of spatial movement ...
  • Paz, S., & Kutiel, H. (۲۰۰۳). Rainfall regime uncertainty (RRU) ...
  • Rezai Banafsheh, M., Jafari Shandi, F., & Hossein Ali Pourjazi, ...
  • Tsvieli, Y., & Zangvil, A. (۲۰۰۵). Synoptic Climatological Analysis of ...
  • نمایش کامل مراجع