از حکمت مدنی تا حکمت تمدنی: چشم اندازی به فلسفه ی دین بر مبنای وجود ترابطی انسان
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 185
فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_NIC-5-2_009
تاریخ نمایه سازی: 19 بهمن 1401
چکیده مقاله:
انسان، دین و حکمت، سه حقیقت در تعاملاند؛ لذا نحوه پاسخ به دو پرسش انسانشناسانه «چرایی (فلسفه) هبوط انسان در دار کثرت» و «نحوه وجود انسان در نسبت با کثرات پیرامونیاش»، در نحوه دینشناسی و شکلگیری یک دستگاه حکمی، بازتاب مییابد و «دستیابی به چشماندازی نوین در فلسفه ی دین و حکمت» بهعنوان یک هدف معرفتی؛ از خلال پاسخ به پرسشهای فوق و با بهرهمندی از ظرفیتهای حکمت متعالیه و بر اساس روش قیاسی- برهانی قابل تحقق خواهد بود. حکمت متعالیه، نحوه وجود موجودات را «وجود ربطی (فقر محض در نسبت با مبدا)» معرفی میکند، لکن با تبیین «نقش کثرت عرضی در حرکت جوهری»، میتوان از نحوه ای پیوند وجودی میان موجودات متکثر سخن گفت و نحوه ی وجودی به نام «وجود ترابطی» را تبیین نمود. انسان نیز که در دار کثرت هبوط یافته، علاوه بر وجود ربطی، وجود ترابطی دارد. «تمدن» بهعنوان موضوعی انسانبنیان، متاثر از این نحوه وجود- وجود ترابطی -؛ قابلیت تبیین فلسفی مییابد و بر همین مبنا میتوان از نوعی حکمت به نام حکمت تمدنی سخن گفت و آن را «استکمال متقابل نفوس انسانی و موجودات دار طبیعت در سایه تمدن الهی و به واسطه انتقاش نفس آدمی به نظم عقلی عالم و تشبه به باریتعالی» تعریف کرد. هم نشینی حکمت تمدنی با بحث قرآنی استخلاف، چشمانداز نوینی از فلسفه ی دین را رقم میزند که در آن غایت «دین»، برپایی تمدن الهی معرفی میشود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محسن لبخندق
استادیار گروه فرهنگ و هنر، دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، جمهوری اسلامی ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :