بررسی انتقادی رکن رابع در اندیشه کلامی شیخیه

رکن رابع یکی از مفاهیم مهم عقاید شیخیه است. شیخ احمد احسایی بنیان گذار فرقه شیخیه با ارائه تفسیر جدید از معاد، معراج، مفهوم امامت و ... با دیدگاه های علمای شیعی در موارد فوق، مخالفت و پیروانی پیدا کرد. شیخی ها در اصول، خود را جزو مذهب اثناعشری می دانند؛ اما برخی از آموزه های آن ها، ازجمله «رکن رابع» معارض با اصول اثناعشری است. لذا در پژوهش حاضر سعی شده که اختلاف و اشتراک دو مذهب فوق، درباره نواب امام عصر (ع) با روش توصیفی_تحلیلی موردبررسی قرار گیرد. رکن رابع مورد تاکید بزرگان شیخی، تفسیری جدید از نواب امام عصر (ع) است؛ با این تفاوت که در مذهب امامیه با آغاز غیبت کبرا، فقها، نواب عام امام عصر (ع) هستند؛ اما در مذهب شیخی، افرادی خاص؛ مانند شیخ احمد احسایی و سید کاظم رشتی و... نائبان خاص امام عصر به شمار می روند. تفاوت دیگر دراین باره این است که نواب امام عصر در مذهب امامیه، فقها؛ یعنی انسان های غیر معصومند؛ ولی بر اساس مذهب شیخیه، مقام رکن رابع، با جایگاه امامان معصوم برابری می کند. علاوه بر تناقض گویی هایی که در سخنان شیخی ها وجود دارد، بعضی از شخصیت های آن، با رویکرد غالیانه، مقام رکن رابع را فراتر از منزلت پیامبران و امامان معصوم (ع) می دانند، ولی این باور بر اساس مذهب امامیه پذیرفتنی نیست و بدعتی آشکار به شمار می آید.