تاثیر مصرف گیاه مرزه (خوزستانی) برقابلیت هضم، فراسنجه های تخمیر شکمبه ای و سنتز پروتئین میکروبی در گاوهای شیری هلشتاین تغذیه شده با روغن ماهی و سویا

هدف از این مطالعه بررسی اثرات تغذیه گیاه کامل مرزه خوزستانی Satureja khuzistanica بر هضم خوراک، فراسنجه های تخمیر شکمبه ای و سنتز پروتئین میکروبی در جیره حاوی روغن ماهی FOD و جیره حاوی روغن سویا ( SOD ) در گاوهای شیری هلشتاین بود. ترکیب شیمیایی روغن اسانسی و ترکیبات اصلی عصاره هیدروالکلی به ترتیب با استفاده از GC-MS و HPLC تعیین شدند. این آزمایش در قالب یک طرح مربع لاتین ناقص چرخشی ۴×۴+۱ با ۵ تیمار با استفاده از ۱۰ راس گاوشیری هلشتاین دو شکم زا ۱۰۰/۸±۴/۳۳ روز شیردهی طراحی و اجرا شد. تیمار های آزمایشی شامل ۱) جیره پایه حاوی دو درصد روغن ماهی بدون مرزه FOD و ۲) جیره پایه حاوی دو درصد روغن سویا بدون مرزه ؛ SOD و ۳) جیره پایه حاوی دو درصد روغن ماهی + ۳۷۰ گرم گیاه مرزه FODs و ۴) جیره پایه حاوی دو درصد روغن ؛ سویا + ۳۷۰ گرم گیاه مرزه SODs و ۵) جیره پایه حاوی یک درصد روغن سویا+ یک درصد روغن ماهی + ۳۷۰ گرم گیاه ؛ مرزه FSODs بود. بر اساس آنالیز شیمیایی، کارواکرول ماده موثره اصلی روغن اسانسی و رزمارینیک اسید ترکیب فنلی اصلی در عصاره هیدروالکلی بود. مقدار ماده خشک مصرفی روزانه تحت تاثیر منبع روغن قرار گرفت و این مولفه در جیره های حاوی روغن سویا بالاتر از جیره های حاوی ماهی بودند P<۰/۰۵. گوارش پذیری مواد مغذی تحت تاثیر منبع روغن و گیاه مرزه قرار گرفت P<۰/۰۵. بطوریکه گوارش پذیری اغلب مواد مغذی در جیره های حاوی روغن سویا بدلیل افزایش خوراک مصرفی در این جیره ها کاهش یافت. با اینحال، افزودن گیاه مرزه موجب بهبود گوارش پذیری ماده خشک ماده آلی، عصاره اتری، و کربوهیدرات های غیر الیافی گردید P<۰/۰۵ غلظت کل اسیدهای چرب فرار در جیره های حاوی روغن سویا نسبت به تیمارهای ماهی تمایل به افزایش داشت P=۰/۰۵۷ اما تحت تاثیر گیاه مرزه قرار نگرفت. همچنین غلظت آمونیاک وجمعیت پروتوزوآیی در جیره های حاوی سویا پایین تر از ماهی بود و این دو مولفه بواسطه گیاه مرزه کاهش یافتند P<۰/۰۵. جریان نیتروژن میکروبی به روده کوچک تحت تاثیر منبع روغن قرار گرفت به طوریکه در جیره آزمایشی SOD بالاتر از جیره های FOD بودند. در مجموع، نتایج این تحقیق نشان داد که گیاه کامل مرزه موجب بهبود گوارش پذیری گردید. در این میان روغن سویا موجب بهبود شرایط تغذیهای و بهبود پروتئین میکروبی گردید