دلالت های اعتقادی و شبهات کلامی داستان موسی و خضر علیهم السلام

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 180

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SCJA-22-3_004

تاریخ نمایه سازی: 24 بهمن 1401

چکیده مقاله:

آیات ۶۰ تا ۸۲ سوره کهف، داستان ملاقات موسی و خضر علیهم السلام را گزارش کرده است. حوادثی که در مدت هم نشینی و مصاحبت این دو شخصیت الهی به وقوع پیوسته، موضوع بحث یا مستند برخی دیدگاه ها در علم فقه، اخلاق و تربیت، کلام و ... شده است. نوشتار حاضر که به سبک توصیفی تحلیلی سامان یافته، با بازخوانی وقایعی که در این ملاقات رخ داده، در پی استخراج دلالت های اعتقادی و پاسخ به شبهات مستند به برخی از آیات این داستان است. در آثار تفسیری دارای رویکرد کلامی، به صورت پراکنده و مختصر به این موضوع پرداخته شده است، اما مقالاتی که در باره آیات مذکور نوشته شده، عمدتا فاقد رویکرد کلامی است و از نگاه اخلاقی، تربیتی و عرفانی به آن نگریسته اند. در این پژوهش بر مواردی از معارف اعتقادی تمرکز شده که به صورت مستقیم و بی واسطه، از نفس آیات قرآن استنتاج می شوند و نیازمند گزارش های فرا قرآنی و پیش فرض های اختلافی نیستند، یا حداقل، کمترین نیاز را داشته باشند. مهم ترین دلالت های اعتقادی آیات مورد بحث، به عنوان دستاوردهای پژوهش را می توان چنین برشمرد: امکان برخورداری برخی انسان ها از علم غیب با افاضه الهی؛ تکلیف آور بودن قسمی از اقسام علم غیب اولیاء؛ تاییدی بر قاعده کلامی لطف؛ رمزگشایی از حکمت برخی پدیده های ناگوار و پاسخی به شبهه شرور.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (نویسنده مسئول)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابن حزم اندلسی، الفصل فی الملل والاهواء والنحل، تحقیق ...
  • ابن صالح، عبدالعزیز، جهود الشیخ محمد الامین الشنقیطی فی تقریر ...
  • ابن عطیه اندلسی، عبدالحق بن غالب، المحرر الوجیز فی تفسیر ...
  • ابن فوزان، صالح، اعانه المستفید بشرح کتاب التوحید، بیروت، موسسه ...
  • البانی، محمدناصرالدین، موسوعه العلامه الامام مجدد العصر محمد ناصر الدین ...
  • امینی لاری، لیلا، "رمزگشایی از ماجرای خضر و موسی علیهم ...
  • آلوسی، سیدمحمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق علی ...
  • بحرانی، سیدهاشم بن سلیمان، مدینه معاجز الائمه الاثنی عشر، قم، ...
  • بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۱۶ق ...
  • بغوی، حسین بن مسعود، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، تحقیق ...
  • بیابانی اسکوئی، محمد،"ضرورت وجود نبی بر اساس قاعده لطف"، نشریه ...
  • پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، قم، انتشارات موسسه آموزشی و ...
  • جرجانی، ابوالمحاسن حسین بن حسن، جلاء الاذهان وجلاء الاحزان، تهران، ...
  • جوادی آملی، عبدالله، تفسیر سوره کهف، به نقل از: https://www.eshia.ir، ...
  • جوادی آملی، عبدالله، تفسیر سوره کهف، به نقل از: http://www.samamos.com ...
  • خانی مقدم، مهیار و ابراهیم ابراهیمی، "نکات اختلافی داستان ملاقات ...
  • زکی زاده رئانی، علی رضا و مینا ابراهیم نجف آبادی، ...
  • سلیمانی بهبهانی، "تحلیل و بررسی مبانی کلامی اثبات فضیلت امیرالمومنین ...
  • سیدمرتضی، علی بن حسین، تنزیه الانبیاء، قم، الشریف الرضی، ۱۲۵۰ق ...
  • سیدمرتضی، علی بن حسین، الذخیره فی علم الکلام، بیروت، داراحیاء ...
  • سیوطی، عبدالرحمن، الدرالمنثور فی تفسیرالماثور، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی ...
  • شوکانی، محمدبن علی، فتح القدیر الجامع بین فنی الروایه والدرایه ...
  • شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه، علل الشرائع، قم، ...
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، اوائل المقالات، تحقیق ابراهیم انصاری ...
  • صفار، محمدبن حسن، بصائر الدرجات، تحقیق محسن بن عباسعلی کوچه ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین، مجموعه رسائل، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۷ ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین،"بحثی کوتاه درباره علم امام"، در: نادم، محمدحسن، علم ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین، بررسی های اسلامی، چ۲، قم، بوستان ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، "علم امام علیه السلام و عصمت انبیاء و ...
  • طباطبایی، سیدمحمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات جامعه ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ...
  • طیب، سید عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، اسلام، ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، انوار الملکوت فی شرح الیاقوت، ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد فی شرح تجرید ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، تصحیح سیدهاشم رسولی محلاتی، ...
  • غنیمان، احمد، علم الغیب فی العقیده الاسلامیه، المدینه المنوره، الجامعه ...
  • فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله سیوری، الانوار الجلالیه فی شرح ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء ...
  • قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا، تفسیر کنز الدقائق و بحر ...
  • کریمی، حمید، "بازخوانی انتقادی ادله موافقان و مخالفان قاعده لطف ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری و ...
  • مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق ...
  • مجلسی، محمد باقر، مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ...
  • محقق طوسی، محمد بن محمد، تلخیص المحصل، بیروت، دار الاضواء، ...
  • مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، جلد ۳ (جهان بینی الهی و ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ ...
  • نوبختی، ابراهیم بن نوبخت، الیاقوت فی علم الکلام، تحقیق علی ...
  • وکیلی، محمدحسن، علم غیب امام (تکمیل نظریه اعتدالی و پاسخ ...
  • نمایش کامل مراجع