ترسیم شبکه ی معنایی مفاهیم مرتبط با زنان در قرآن کریم

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 177

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QJEI-13-51_007

تاریخ نمایه سازی: 24 بهمن 1401

چکیده مقاله:

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مفاهیم لفظی و ضمنی مرتبط با زنان در قرآن کریم (براساس تفاسیر المیزان و نمونه)، بهمنظور ترسیم شبکهی معنایی انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر کاربردی است، و روش پژوهش، ترکیبی از تحلیل محتوای کمی و کیفی و اکتشافی است. روش کیفی به دو روش تحلیل محتوای کیفی و رویکرد دلفی انجام شده است. جامعهی آماری پژوهش حاضر در بخش کمی، شامل تمام آیات قرآن کریم، و در بخش کیفی، ۲۱ نفر از خبرگان حوزهی علوم قرآنی و مطالعات زنان هستند. برای نمونهگیری از روش گلولهبرفی استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرمافزارهای MAXQDA، SPSS ۲۰ و Protégé ۵.۵.۰ استفاده شده است.   یافته ها: تعداد کل مقولههای استخراجشده در حوزهی زنان، در هر دو تفسیر المیزان و نمونه برابرند (۱۰ مقوله)، اما تعداد زیرمقولهها در تفسیر نمونه (۲۳۷ زیرمقوله) بیشتر از تفسیر المیزان (۲۱۵ زیرمقوله) است. در هر دو تفسیر مقولههای هسته (پربسامد)، یکسان و مشترک است و مقولهی "مسائل و ویژگیهای مرتبط با زنان" با فراوانی ۶۴ بهصورت لفظی (۳۳/۳۰ درصد کل آیات لفظی استخراجشده) و ۳۹۳ بار بهصورت ضمنی (۶۰/۱۸ درصد کل آیات ضمنی استخراجشده)، بیشترین میزان فراوانی را دارد. بعد از شناسایی تمام اصطلاحات مرتبط با زنان از تفاسیر المیزان و نمونه، مقولهها بهعنوان کلاس (۱۰ کلاس) و زیرمقولهها بهعنوان سابکلاس (۲۳۷ ساب کلاس)، برای ترسیم شبکهی معنایی، وارد نرمافزار پروتژ شد. نتیجه گیری: تعداد کل مقولههای استخراجشده در حوزهی زنان، در هر دو تفسیر برابرند، اما تعداد زیرمقولهها در تفسیر نمونه بیشتر از تفسیر المیزان است.

نویسندگان

حمیده علی اکبری

دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانششناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

فهیمه باب الحوائجی

دانشیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

ملوک السادات حسینی بهشتی

استادیار گروه زبانشناسی همگانی، پژوهشگاه علوم و فناوروی اطلاعات ایران (ایرانداک)، تهران، ایران.

زهرا اباذری

دانشیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران.