نظریه زمینه ای در قلمرو علم اطلاعات و دانش شناسی

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 233

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QJEI-10-37_003

تاریخ نمایه سازی: 24 بهمن 1401

چکیده مقاله:

هدف: پژوهش حاضر به بررسی ابعاد و وجوه گوناگون نظریه زمینه ای در پیوند با مطالعات کیفی و رشته علم اطلاعات و دانش شناسی می پردازد. روش پژوهش: روش انجام این پژوهش به صورت کتابخانه ای و مرور نظام مند مدل ها و الگوهای مختلف ارائه شده در مطالعات پیشین بوده است. به علاوه و بر همین اساس چارچوبی برای نظریه پردازی و ارزیابی کیفیت پژوهش های نظریه زمینه ای نیز ارائه شده است. یافته ها: نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد که به منظور نظریه پردازی مبتنی بر نظریه زمینه ای در حیطه علم اطلاعات و دانش شناسی بایستی رویکردهای «درجه مفهوم سازی» و «دامنه نظریه» را به شکل جدی مدنظر قرار داد. بر این اساس در حیطه «درجه مفهوم سازی» باید از توصیف محض موضوعات مورد مطالعه در علم اطلاعات و دانش شناسی به سمت تفسیر و بازتعریف مسائل پژوهشی مطرح در این حیطه گام برداشت و در نهایت به نظریه های ساختارمند و مبتنی بر شواهد دست یافت. همچنین در حیطه «دامنه نظریه» باید فقر نظری موجود در مطالعات علم اطلاعات و دانش شناسی را به گونه ای مورد توجه قرار داد که بتوان از «مفاهیم اصلی» مطرح در این حوزه به «نظریه های اساسی»، و نهایتا  به «نظریه های رسمی» - یعنی بالاترین سطح نظریه پردازی در یک رشته علمی- نائل شد. نتیجه گیری: نظریه زمینه ای روش پژوهشی استقرایی و اکتشافی است که امکان نظریه پردازی را برای پژوهشگران حوزه های موضوعی مختلف فراهم می کند. پژوهشگران بجای اتکا بر نظریه های پیشین، به شکل نظام مند و بر اساس داده های واقعی اقدام به تدوین نظریه می کنند. استفاده از نظریه زمینه ای مربوط به مواردی است که دانش ما در آن زمینهها محدود است.

کلیدواژه ها:

روش کیفی ، نظریه زمینه ای ، نظریه پردازی ، علم اطلاعات و دانش شناسی

نویسندگان

شهره سید حسینی

دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان

احمد شعبانی

استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان،

عاصمه عاصفی

دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اشتراوس، ا.؛ کوربین، ج. (۱۳۹۰). مبانی پژوهش کیفی: فنون و ...
  • اسماعیلی، م.؛ صلصالی، م.؛ چراغی، م.ع. (۱۳۹۲). کیفیت در مطالعات ...
  • بازرگان، ع. (۱۳۹۱). مقدمه ای بر روش های تحقیق کیفی ...
  • پاول، رونالد، ار. (۱۳۷۹). روش های اساسی پژوهش برای کتابداران. ...
  • دانایی فرد، ح. (۱۳۸۹). استراتژی های نظریه پردازی. تهران: سمت ...
  • رضویه، ا. (۱۳۹۳). روش های پژوهش در علوم رفتاری. شیراز: ...
  • مدنی بروجنی، ا.؛ نصر، ا.ر. (۱۳۸۸). سه سو سازی: راهبردی ...
  • منصوریان، ی. (۱۳۸۶). گراندد تئوری چیست و چه کاربردی دارد؟. ...
  • Dunne, C. (۲۰۱۱). The Place of the Literature Review in ...
  • Elliott, N, Lazenbatt, A. (۲۰۰۵). How to Recognize A 'Quality' ...
  • Fram, S. M. (۲۰۱۳). The Constant Comparative Analysis Method Outside ...
  • Mcghee, G., Marland, G.R., & Atkinson, J. (۲۰۰۷). Grounded Theory ...
  • O’Connor, M. K., Netting, F. E., & Thomas, M. L. ...
  • Shiau, W. L., & George, J. F. (۲۰۱۴). A Grounded ...
  • Sparkes, AC, Smith, B. (۲۰۰۹). Judging the Quality of Qualitative ...
  • Tan, J. (۲۰۱۰). Grounded Theory in Practice: Issues and Discussion ...
  • Urquhart, C., Lehmann, H., & Myers, M. D. (۲۰۱۰). Putting ...
  • Vasconcelos, A, Sen, B., Rosa, A., Ellis, D. (۲۰۱۲). Elaborations ...
  • Weed, M. (۲۰۰۹). Research Quality Considerations for Grounded Theory Research ...
  • Wildemuth, B. (۲۰۱۴). Applying Grounded Theory Methods To Library And ...
  • نمایش کامل مراجع