ارزیابی ظرفیت سازگاری قوانین آب ایران به تغییرات محیطی

سیستم­ های منابع آب در کلیه­ ابعاد طبیعی و اقتصادی-اجتماعی خود دائما در حال تغییر می ­باشند. درنتیجه به جای مدیریت بر مبنای پیش ­بینی احتمالات وقایع مختلف در آینده، ناگزیر باید برای امکان وقوع پدیده ­های گوناگون در آینده تمهیداتی اندیشیده شود. از این رو چاره ­ای جز این نیست که مدیریت سیستم­ های منابع آب بر مبنای سازوکاری برای درک تغییرات و انطباق با آن­ها استوار شوند. این مکتب مدیریتی که بر سازگاری با تغییرات مبتنی است تحت عنوان مدیریت سازگار شناخته می­ شود. یکی از ویژگی های اصلی یک ساختار سازگار، ظرفیت سازگاری نهادی آن در مقابل تغییرات می باشد. از این رو، در این مقاله ظرفیت سازگاری قوانین آب ایران مورد بررسی قرار گرفته است. چارچوب ارزیابی مورد استفاده در این تحقیق چرخ ظرفیت سازگاری است. در این مقاله، کل قوانین آب کشور ایران در پنج دوره شامل دوره مدرن عرفی، دوره حاکمیت حقوق خصوصی، دوره حاکمیت حقوق عمومی، دوره حکمرانی آب با تکیه بر عنصر دولت، و دوره تساهل منجر به بحران، تحلیل می شوند. برای این کار از روش تحلیل محتوای کیفی به همراه امتیازدهی کمی استفاده شده است. نتایج نشان می دهند که ظرفیت سازگاری نهاد رسمی در هر دوره اثر نسبتا منفی دارد، یعنی در قوانین این دوره­ ها برای مقابله با اثرات منفی شرایط جدید و سازگاری با آنها، خلاءهایی هست که نیاز به ترمیم دارند.