تبیین آیات عتاب با توجه به آموزه ی عصمت پیامبر اکرم(ص) از دیدگاه ملاصدرا

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 230

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JRT-13-46_007

تاریخ نمایه سازی: 29 بهمن 1401

چکیده مقاله:

عصمت پیامبر اکرم(ص) بارها در قرآن کریم مورد تصریح و تاکید قرار گرفته است. با این حال، برخی آیات ایشان را مورد عتاب و توبیخ قرار داده اند. پر واضح است که این دو سلسله آیات عصمت و عتاب به پیامبر ناسازگار می نماید. در باب محدوده ی عصمت آن حضرت متکلمان، حکیمان و عارفان اسلامی نظرات متفاوتی ارائه کرده اند. ملاصدرا، به منزله ی حکیمی متاله، با تطبیق نظریه ی انسان کامل بر پیامبراکرم(ص)، گستره ی عصمت ایشان را فراتر از تلقی متکلمان لحاظ کرده است. او با محور قرار دادن ذومراتب بودن فهم قرآن و با روی کردی تاویلی به آیات، عصمت نبی را با آیات عتاب به گونه ای متفاوت جمع نموده است. ملاصدرا خطاب آیات یادشده را، که در ظاهر به پیامبر اکرم(ص) می باشد، عتابی لطیف دانسته، به ترک اولی تفسیر می نماید. از نظر او، فلسفه ی آیات عتاب وصول حضرت ختمی مرتبت به مقام عبودیت تام و تربیت امت است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

رضا نیرومند

دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

الهام محمدزاده

دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، ترجمه ی محمد مهدی فولادوند، (۱۴۱۵ق)، تهران: دارالقرآن ...
  • آشتیانی، جلال الدین، (۱۳۷۰)، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، ...
  • آملی، سید حیدر، (۱۳۶۲)، اسرار الشریعه و اطوار الحقیقه و ...
  • ، (۱۳۷۵)، مقدمه نص النصوص در شرح فصوص الحکم ابن ...
  • ، (۱۴۲۶ق)، جامع الاسرار و منبع الانوار، تصحیح هانری کربن، ...
  • ابن بابویه (صدوق)، محمدبن علی، (۱۴۰۰ق)، امالی، چاپ پنجم، بیروت: ...
  • ، (۱۴۱۳ق)، من لایحضره الفقیه، قم: نشر اسلامی ...
  • ابن عربی، محیی الدین، (۱۴۱۸ق)، فتوحات المکیه، بیروت: احیاء التراث ...
  • ، تفسیر ابن عربی، تحقیق مصطفی رباب، بیروت: احیاءالتراث العربی ...
  • ابن منظور، جمال الدین ابوالفضل، (۱۴۰۸ق)، لسان العرب، بیروت: احیاء ...
  • ابن نعمان (مفید)، محمد، (۱۴۱۳ق)، الف: اوائل المقالات، قم: گنگره ...
  • ، (۱۴۱۳ق)، ب: تصحیح اعتقادات الامامیه، قم: گنگره شیخ مفید ...
  • ، (۱۴۱۳ق)، ج: فصول المختاره، قم: گنگره شیخ مفید ...
  • ، (۱۴۱۴ق)، رساله فی عدم السهو النبی، بیروت: دارالمفید ...
  • احسائی، ابن ابی جمهور، (۱۴۰۵ق)، عوالی اللئالی، قم: سیدالشهداء ...
  • ، (۱۳۷۵)، شرح چهل حدیث، چاپ نهم، تهران: تنظیم و ...
  • ایجی، عضد الدین، (۱۴۱۷ق)، المواقف، بیروت: عالم الکتب ...
  • بحرانی، سید هاشم، (۱۴۱۶ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران: بعثت ...
  • برومند، محمد حسین و امیر جودوی، (۱۳۸۴)، «کشف راز معاتب ...
  • حسن زاده آملی،حسن،(۱۳۷۸)،ممدالهمم در شرح فصوص الحکم،تهران:فرهنگ و ارشاد اسلامی ...
  • حقی برسویی، اسماعیل، (بی تا)، روح البیان، بیروت: دارالفکر ...
  • حلی، حسن بن یوسف، (۱۴۱۰ق)، رساله السعدیه، قم: کتابخانه مرعشی ...
  • ، (۱۳۷۴)، مناهج الیقین فی اصول الدین، تصحیح محمد رضا ...
  • حویزی عروسی، عبد علی، (۱۴۱۵ق)، نورالثقلین، چاپ چهارم، قم: اسماعیلیان ...
  • گنابادی، سلطان محمد، (۱۳۷۲)، ترجمه بیان السعاده فی مقامات العباده، ...
  • ، (۱۴۲۰ق)، مفاتیح الغیب (تفسیر کبیر)، چاپ سوم، بیروت: احیاء ...
  • زرقانی، محمد، (بی تا)، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیروت: ...
  • زمخشری،محمود،(۱۴۰۷ق)،الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل،چاپ سوم،بیروت:الکتاب العربی ...
  • سعیدی، گل بابا، (۱۳۸۳)، فرهنگ اصطلاحات عرفانی ابن عربی، تهران: ...
  • سیوطی، جلال الدین، (۱۴۰۴ق)، الدر المنثورفی تفسیر الماثور، قم: کتابخانه ...
  • شریف مرتضی، (۱۴۰۹ق)، تنزیه الانبیاء، بیروت: بی نا ...
  • صدراالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، (۱۳۶۰)، الشواهد الربوبیه، تصحیح جلال ...
  • ، (۱۳۶۳)، تفسیر القرآن الکریم، تصحیح محمد خواجوی، قم: بیدار ...
  • ، (۱۳۸۷)، المظاهر الالهیه فی اسرار العلوم الکمالیه، تصحیح محمد ...
  • ، (۱۳۶۰)، اسرار آیات، تصحیح محمد خواجوی، تهران: انجمن حکمت ...
  • ، (۱۳۶۸)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه ، دوره ...
  • ، (۱۴۲۵ق)، کتاب الحجه، تصحیح و ترجمه ی خواجوی، بیروت: ...
  • ، (۱۳۴۰)، رساله سه اصل، تصحیح حسین نصر، تهران: دانشگاه ...
  • ، (۱۴۲۴)،مفاتیح الغیب،تصحیح محمدخواجوی،چاپ دوم،بیروت: بی نا ...
  • صفی علیشاه، حسن، (۱۳۷۸)، تفسیر صفی، تهران: منوچهری ...
  • طباطبایی، محمدحسین،(۱۴۱۷ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن،چاپ پنجم، قم: انتشارات اسلامی ...
  • طبرسی، فضل بن حسن،(۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن،چاپ سوم، تهران: ...
  • طریحی، فخرالدین، (۱۴۰۸ق)، مجمع البحرین، چاپ دوم، تهران: الثقافه الاسلامیه ...
  • طوسی، محمد بن حسن، (بی تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، ...
  • ، (۱۳۶۵ق)، تهذیب، تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، (۱۴۰۸ق)، کتاب العین، چاپ دوم، قم: ...
  • فیض کاشانی، محسن، (۱۴۱۵ق)، تفسیر الصافی، چاپ دوم، تهران: صدر ...
  • قشیری، عبدالکریم، (بی تا)، لطیف الاشارات، تحقیق ابراهیم بسیونی، چاپ ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، (۱۳۶۵)، اصول کافی، تهران: دار الکتاب ...
  • گنابادی، سلطان محمد، (۱۴۰۸ق)، تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده، ...
  • مجلسی، محمد باقر، (۱۴۰۴ق)، بحار الانوار، بیروت: الوفاء ...
  • مسلم نیشابوری، (بی تا)، صحیح مسلم، بیروت: دارلفکر ...
  • معرفت، محمد هادی، (۱۳۷۴)، تنزیه الانبیاء، قم: نبوغ ...
  • منسوب به امام صادق(ع)، (۱۴۰۰ق)، مصباح الشریعه، بیروت: الاعلمی ...
  • میبدی، ابولفضل رشید الدین، (۱۳۷۱)، کشف الاسرار و عده الابرار، ...
  • نصیری، علی، (۱۳۸۶)، مکتب تفسیری صدرالمتالهین، تهران: بنیاد حکمت صدرا ...
  • نیشابوری، نظام الدین حسن، (۱۴۱۶ق)، تفسیر غرائب القرآن و رغائب ...
  • نووی جاوی، (۱۴۱۷ق)، مراح لبید لکشف معنی القرآن المجید، تصحیح ...
  • نمایش کامل مراجع