تاملی در ساختار دوگانه شرطی در منطق ابن سینا

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 138

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LOGIC-13-1_003

تاریخ نمایه سازی: 1 اسفند 1401

چکیده مقاله:

ابن‍سینا درباره شرطی‍ها بحث‍های مختلفی ارائه داده است. او در این بحث‍ها گاهی از شرطی مسور و گاهی از شرطی بدون سور بهره برده است. پرسش از چرایی این شیوه، مساله اصلی مقاله حاضر است. در این مسیر ابتدا نحوه ورود سور به بحث شرطیات توسط ابن‍سینا را بررسی می‍کنیم. سپس به پرسش چرایی بهره‍گیری از شرطی غیرمسور در کنار شرطی مسور توسط ابن‍سینا پرداخته‍ایم و پاسخ‍های ممکن را یک به یک بررسی و مناسب‍ترین را انتخاب کرده‍ایم. نشان داده‍ایم که در همه مباحثی که ابن‍سینا از شرطی غیر مسور بهره برده است، در حال تکرار آراء گذشتگان در باب شرطیات است. در حالی که مباحث شرطی مسور با نظر به مباحث مرتبط با حملی مسور شکل گرفته است. در مجموع به نظر می‍رسد که نسبت میان شرطی مسور و غیرمسور برای ابن‍سینا کاملا واضح نیست و این مطلب منشا ساختار دوگانه شرطی نزد ابن‍سینا و همچنین برخی از اختلافات پس از او درباره نظریه شرطیات بوده است.

کلیدواژه ها:

شرطی مسور ، شرطی غیر مسور ، نظریه شرطیات ابن سینا

نویسندگان

علی رضا دارابی

استادیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن‎سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ ه‍..ق). الشفا، المنطق (قیاس)، قم: ...
  • ابن‎سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۵ ه.ق). الشفا، المنطق (العباره)، قم: ...
  • ابن‎سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۰). «الاجوبه عن المسائل الغریبه العشرینیه»، ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۸۳)، رساله منطق دانشنامه علائی، ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۸۸)، "تحقیق و تصحیح انتقادی ...
  • ابن‎سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۹۶الف). الاشارات و التنبیهات، به اهتمام: ...
  • ابن‎سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۹۶ب). المختصر الاوسط فی المنطق، مقدمه ...
  • اخوان الصفا (۱۴۱۲ ه.ق). رسائل اخوان الصفاء و خلان الوفاء، ...
  • اخوان الصفا (۱۳۸۸). مجمل الحکمه، ترجمه گونه‍ای کهن از رسائل ...
  • ایزدی, محمد و علی رضا دارابی (۱۳۹۰), "بارتاملی انتقادی در ...
  • بهمنیار، بن مرزبان (۱۳۶۲)، جام جهان نمای ترجمه کتاب التحصیل، ...
  • حاجی حسینی, مرتضی (۱۳۷۵)، ساختار صوری و معنایی منطق شرطی ...
  • حاجی حسینی، مرتضی (۱۳۹۰)، "متصله لزومی در منطق سینوی و ...
  • حاجی حسینی، مرتضی (۱۳۹۶)، طرحی نو از اصول و مبانی ...
  • حجتی، سید محمد علی، لطف الله نبوی و علی رضا ...
  • حجتی، سید محمد علی، لطف الله نبوی و علی رضا ...
  • خونجی، افضل الدین (۱۳۸۹). کشف الاسرار عن غوامض الافکار، مقدمه ...
  • دارابی، علی‍رضا و اسدالله فلاحی (۱۳۸۸)، "آیا می‍توان خواجه نصیرالدین ...
  • دارابی, علی رضا (۱۳۸۹), "تحلیل سور شرطی لزومی مبتنی بر ...
  • دارابی, علی رضا (۱۳۹۶), " نسبت ارزش شرطی لزومی و ...
  • دارابی, علی رضا (۱۳۹۷), " ماهیت شرطی لزومی جزئیه در ...
  • رازی، فخرالدین (۱۳۸۱). منطق الملخص، مقدمه، تحقیق و تعلیق احد ...
  • رازی، قطب الدین محمد بن محمد (۱۳۹۳)، لوامع الاسرار فی ...
  • رشر, نیکولاس (۱۳۸۱), "ابن سینا و منطق قضایای شرطی", ترجمه: ...
  • طوسی, نصیر الدین (۱۳۶۵)، اساس الاقتباس، مصحح: محمد تقی مدرس ...
  • فارابی، ابو نصر(۱۳۹۰). المنطقیات فارابی، جلد اول، تحقیق و مقدمه ...
  • فلاحی, اسدالله (۱۳۸۸الف), "سلب لزوم و لزوم سلب در شرطی ...
  • فلاحی, اسدالله (۱۳۸۸ب), "لزومی حقیقی و لزومی لفظی", فلسفه و ...
  • فلاحی, اسدالله (۱۳۹۳), "منطق ربط نزد شمس الدین سمرقندی", منطق ...
  • فلاحی, اسدالله (۱۳۹۸), "قیاس اقترانی شرطی نزد اثیر الدین ابهری", ...
  • ملاصدرا، محمد بن ابراهیم، (۱۳۷۸) التنقیح فی المنطق، تهران: بنیاد ...
  • یزدی، عبد الله بن حسین (۱۴۱۲ ه.ق)، الحاشیه علی تهذیب ...
  • Chatti, Saloua (۲۰۲۲), On some Ambiguities in Ibn sīnā’s Analysis ...
  • نمایش کامل مراجع